Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΓΡΑΦΗΣ Γεωργίου Χάλαρη, θεολόγου, ὑποψηφίου Dr.

Πολύ συχνά ὁμάδες πού σχετίζονται μέ ἤ προέρχονται ἀπό τό χῶρο τῆς θρησκευτικῆς μεταρρύθμισης τοῦ 16ου αἰ. καί τοῦ προτεσταντισμοῦ, φανερά ἀγνοώντας τόσο τήν Ὀρθόδοξη διδασκαλία, ὅσο καί τήν ἔννοια τῶν πηγῶν στίς ὁποῖες ἐνίοτε καταφεύγουν προκειμένου νά στηρίξουν τίς θέσεις τους, μέμφονται τήν Ἐκκλησία  καί τό λαό μας γιά τήν τιμή καί τό σεβασμό πού ἀποδίδουν  στήν Παναγία μας.  Μέ ὅσα ἀκολουθοῦν ἐπιχειροῦμε, ἀπευθυνόμενοι στό λαό μας, καί περιοριζόμενοι στά ὅρια ἑνός ἄρθρου, νά δώσουμε συνοπτικές ἀπαντήσεις, καί σέ βασικές μόνον τέτοιου εἴδους μομφές, ἐκθέτοντας τή διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας ὅπως αὐτή ἐκφράζεται μέσα ἀπό τό κείμενο τῆς Ἁγίας Γραφῆς.

Ἡ Ἐκκλησία μας δέν ἀποδίδει λατρεία στήν Παναγία , ἀλλά τήν τιμᾶ ὡς Μητέρα τοῦ Κυρίου,  ὄχι ἀνεξάρτητα ἤ αὐτόνομα ἀπό τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος ἐξάλλου ὑπῆρχε καί γιά Ἐκείνην Θεός καί Σωτήρας (Λουκ.1,47) . Ἡ τιμή στό πρόσωπο τῆς Θεοτόκου ἀποδόθηκε πρίν ἀπό ὅλους μας σέ Ἐκείνην παραδειγματικά ἀπό τόν ἴδιο τό Θεό . Αὐτός  τήν ἐξέλεξε μεταξύ ὅλων τῶν γυναικῶν ὅλων τῶν αἰώνων  νά γίνει ὄχι μόνον σκεῦος ἐκλογῆς Του, ἀλλά καί συνεργός Του στό σχέδιο τῆς σωτηρίας τοῦ κόσμου.

Μία ἀπό τίς  μομφές τῶν νέο-προτεσταντικῶν ὁμάδων πού προαναφέρθηκαν ἔναντι τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὅτι ἀποκαλεῖ τή Μητέρα τοῦ Κυρίου Παναγία ἤ Θεοτόκο. Οἱ ὁμάδες αὐτές ἰσχυρίζονται μάλιστα ὅτι οἱ χαρακτηρισμοί αὐτοί τῆς Παναγίας μας ἀποτελοῦν λανθασμένη ὀνοματοθεσία , πού χρησιμοποιοῦν  ὅσοι ἔχουν ξεφύγει κατά σοκαριστικό τρόπο (sic!) ἀπό τό λόγο τοῦ Θεοῦ. Ἄς δοῦμε τώρα τίς μομφές αὐτές  ἀναλυτικότερα :

Α ) Εἶναι λάθος καί ἀντιβιβλικό νά ὀνομάζεται ἡ Μαρία Παν-αγία, ἐνῶ ὁ Θεός ἁπλά Ἅγιος ;

Πράγματι, ὁ Θεός  ὀνομάζεται Ἅγιος (ἑβραϊστί καδώς ) σέ πολλά σημεῖα τῆς Παλαιᾶς  (π.χ. Λευϊτ. 11,44 καί παράλ.), καθώς καί τῆς  Καινῆς  Διαθήκης (π.χ.Ἀποκ. 3,7 καί παράλ.). Ὅμως αὐτό δέν ἐμποδίζει τή Γραφή νά ὀνομάζει καί νά χαρακτηρίζει ἅγια ἁγίων  δηλαδή ἁγιότατα (Ἑβρ. Κωδές καδασίμ) ὑλικά καί ἀντικείμενα ὅπως τό θυσιαστήριο ( Ἔξ. 29,37 καί 30,10), τά σκεύη πού χρησιμοποιοῦνταν στή λατρεία τοῦ Θεοῦ (Ἔξ. 30,20-26),  τά περισσεύματα τῶν θυσιῶν (Ἀριθ.4,4), κλπ. Μήπως τά ὑλικά αὐτά σκεύη καί ἀντικείμενα εἶναι πιό ἅγια ἀπό τό Θεό πού ὀνομάζεται ἅγιος , ὥστε νά χαρακτηρίζονται ἀπό τούς ἱερούς συγγραφεῖς ἁγιότατα; Φυσικά ἡ Ἁγία Γραφή ἀποκαλεῖ τά ἀντικείμενα αὐτά ἁγιότατα ὄχι σέ σύγκριση μέ τό Θεό, ἀλλά μέ τά ἄλλα δημιουργήματα! Παρομοίως, ἐνῶ ὁ Θεός ὀνομάζεται ἀγαθός ἀπό τόν εὐαγγελιστή Λουκά (18,19) , ὁ ἴδιος εὐαγγελιστής ὀνομάζει τό Θεόφιλο κράτιστο (Λουκ. 1,3), ἕνα ἐπίθετο πού σημαίνει ἀγαθότατος! Μέ ποιά ἔννοια ἦταν ὁ Θεόφιλος κράτιστος ; ὄχι βέβαια συγκρινόμενος μέ τό Θεό πού καλεῖται ἀγαθός, ἀλλά μέ τούς ὑπόλοιπους ἀνθρώπους.  Ἀκολουθώντας αὐτή τή βιβλική τακτική ἡ Ἐκκλησία μας ἀποκαλεῖ τή Μαρία Παναγία, ὄχι σέ σύγκριση μέ τό Θεό, ἀπό τόν Ὁποῖο ἀσφαλῶς κανείς δέν εἶναι ἁγιότερος ,οὔτε καί ἡ Παναγία μας,  ἀλλά σέ σύγκριση μέ τούς ἀνθρώπους καί τούς ἀγγέλους. Καί τοῦτο διότι  εἶναι ὄντως ἁγιότερη ἀπό κάθε ἄλλο δημιούργημα, καί ἐπειδή μόνον Ἐκείνη δέχθηκε καί φιλοξένησε στή γαστέρα Της τόν μοναδικό Ἅγιο Σωτήρα μας, κάτι πού κανένα δημιούργημά Του οὔτε κἄν οἱ ἄγγελοι ἔκαναν!

Β) Εἶναι βιβλικά ὀρθός ὁ ὅρος  Μαρία  Θεοτόκος ; τί διδάσκει γιαυτό ἡ Καινή Διαθήκη;

Ἡ Παναγία μας δέ γέννησε βέβαια τή Θεία φύση τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά στά σπλάγχνα της ἔλαβε χώρα ἡ πραγματική ἕνωση τῆς Θείας μέ τήν ἀνθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Χριστός  ἦταν ἕνα πρόσωπο καί ὄχι δυό ξεχωριστά,  ἕνας Θεός δηλαδή καί ἕνας ἄνθρωπος. Ἔτσι ἡ Ἐλισάβετ ὑπό τήν καθοδήγηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος (Λουκ. 1,41-43)  χαρακτηρίζει τήν Παναγία μας ὡς μητέραν τοῦ Κυρίου. Ὁ ἄγγελος βεβαιώνει τούς ποιμένες τῆς Βηθλεέμ (Λουκ. 2, 11). Ὅσοι ἀπορρίπτουν τήν ὀνομασία Θεοτόκος, συχνά ἰσχυρίζονται ὅτι ἡ Παναγία μας γέννησε μέν τόν ἄνθρωπο Χριστό, πού μετά τή γέννησή Του , μᾶλλον κατά τή στιγμή πού ἀνέλαβε τήν ἀποστολή Του ὑπέστη ἀλλαγή σέ Θεάνθρωπο. Ὅμως ἔτσι ἐκφράζουν  προσωπικές τους ἀπόψεις καί ὄχι τή βιβλική  διδασκαλία, πού εἶναι ξεκάθαρη ,  ἀφοῦ τό ἐδάφιο αὐτό δέν ἀναφέρεται στό μέλλον τοῦ Υἱοῦ τῆς Παρθένου, ἀλλά στό παρόν . Ὁ Υἱός τῆς Θεοτόκου κατά τό Λουκ. 2,11 ἦταν ἤδη  κατά τή γέννησή Του Θεός καί ἄνθρωπος χωρίς καμμία νύξη ἤ ὑπόνοια  νά γίνει κάτι τέτοιο μελλοντικά. Τά παραπάνω μάλιστα δέν εἶναι μόνον βιβλική ἤ Ἐκκλησιαστική διδασκαλία. Ἀκόμη καί ὁ Λούθηρος ὀνόμαζε τή Μαρία Θεοτόκο ! Ποῦ εἶναι λοιπόν τό ἀντιγραφικό σέ ὅλα αὐτά ;

Γ) Ὁ σεβασμός, ἡ τιμή καί ἡ ἐπίκληση τῆς Παναγίας (καί συνεκδοχικά τῶν ἁγίων)  εἶναι ἀντίθετα πρός τό λόγο τοῦ Θεοῦ; προσβάλλουν τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ;

Ὁποιαδήποτε τιμή καί ἄν προσφέρουμε ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι στήν Παναγία δέ θά μπορέσουμε ποτέ νά φθάσουμε τήν τιμή πού ὁ ἴδιος ὁ Θεός τῆς ἀπέδωσε : νά γίνει ἀληθινά Θεοτόκος, δηλαδή Μητέρα τοῦ Θεοῦ καί τό μοναδικό ὄργανο τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Χριστοῦ ! Ἡ πίστη στήν ἐνανθρώπηση τοῦ Χριστοῦ μας ὑποχρεώνει νά τιμᾶμε καί νά σεβόμεθα καί τό ὄργανο τῆς ἐνανθρωπήσεώς Του. Ἡ Παναγία μας λοιπόν δέν ἦταν ἁπλῶς μία  εὐλογημένη γυναίκα τῆς Καινῆς Διαθήκης, οὔτε ἕνα ἁπλό σκεῦος ἐκλογῆς, ἦταν ἡ ὄντως Θεοτόκος πού μέ τή συγκατάθεσή Της διακόνησε τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου μέ τρόπο καί σέ βαθμό πού δέν τό ἔκανε κανένα ἄλλο δημιούργημα! Οἱ νεο-προτεσταντικές ὁμάδες τῆς ἐποχῆς μας ἰσχυρίζονται ὅτι ἀφοῦ ὁ Χριστός εἶναι ὁ μοναδικός Σωτήρας καί Λυτρωτής μας δέν πρέπει  νά ἐπικαλούμεθα τίς πρεσβεῖες τῆς Παναγίας καί συνεκδοχικά τῶν ἁγίων. Θεωροῦν μάλιστα ὅτι τό νά δεόμαστε στήν Παναγία ἤ στούς ἁγίους εἶναι προσβολή στό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ καί ἐκδήλωση εἰδωλολατρικοῦ περιεχομένου. Μήπως ὅμως ἐμεῖς ἀρνούμεθα σάν ὀρθόδοξοι χριστιανοί τή μοναδικότητα τοῦ προσώπου τοῦ Χριστοῦ μας ὡς Λυτρωτοῦ ; Φυσικά ὄχι ! Ἡ Ἐκκλησία μας διδάσκει σέ πλήρη συμφωνία μέ τήν Ἁγία Γραφή ὅτι ὁ Χριστός εἶναι πράγματι ὁ μοναδικός Σωτήρας τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης Τόν παρουσιάζει ὡς τή μοναδική ὁδό σωτηρίας διά τῆς ὁποίας μπορεῖ κάποιος νά πλησιάσει τόν Θεό (Ἰωάν. 14,6). Ἐπίσης ὁ Ἀπόστολος Παῦλος δηλώνει ρητά στόν Τιμόθεο (Α΄ Τιμ. 2,5) ὅτι μοναδικός μεσίτης μεταξύ Θεοῦ καί ἀνθρώπων εἶναι ὁ Χριστός. Αὐτό ὅμως  δέν ἐμποδίζει τόν Ἀπόστολο τῶν ἐθνῶν νά ἐκζητᾶ τίς προσευχές ἄλλων πιστῶν γιά τόν ἑαυτό του (Β΄ Θεσ. 3,1, Κολοσ. 4,3 ), χωρίς αὐτό νά θεωρεῖται ἀπό τόν ἴδιο προσβολή ἔναντι τοῦ προσώπου τοῦ Χριστοῦ ἤ νά σημαίνει εἰδωλολατρία.  Ἡ ἀντίληψη αὐτή, ὅτι δηλ. ὅταν ἅγιοι ἄνθρωποι  πρεσβεύουν  γιά μᾶς στό Θεό ἡ προσευχή τους εἰσακούεται, θεμελιώνεται σέ ὅλη τήν Ἁγία Γραφή, ἀπό τήν ἐποχή τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης : ὁ Ἀβραάμ ὀνομάζεται μεσίτης στό Γεν.20,7· «ἄφησέ με νά τούς ἐξολοθρεύσω στή δίκαια ὀργή μου» λέει ὁ Θεός στό Μωϋσῆ γιά τό λαό τοῦ Ἰσραήλ στό Ἔξοδ. 32,10 «καί νά κάνω τούς δικούς σου ἀπογόνους ἔθνος μέγα»! Καί ὁ ἅγιος αὐτός ἄνθρωπος (ὁ Μωϋσῆς ) δέεται ( μεσιτεύει !) στό Θεό ὑπέρ τοῦ Ἰσραήλ, πράγμα πού ἀλλάζει τελικά τήν ἀπόφαση τοῦ Θεοῦ (32,14). Ἀνάλογη διδασκαλία ἔχουμε καί γιά τόν Ἰώβ (42,8-9) τοῦ ὁποίου ἡ δέηση ( μεσιτεία καί ἐδῶ !) καί ἡ θυσία στό Θεό κατεύνασε τή δίκαιη ὀργή Του ἀπέναντι στούς ἀπίστους φίλους τοῦ δικαίου.  Ἰδιαίτερα σημαντική εἶναι ἡ διδασκαλία τοῦ ἀποστόλου Ἰακώβου, ὅτι ἔχει μεγάλη δύναμη ἡ προσευχή τοῦ δικαίου στό Θεό καί φέρει ἀποτέλεσμα (Ἰακ.5, 16). Παρόμοια μέ τά παραπάνω πρέπει νά ὑπογραμμίσουμε πώς στή Βίβλο γίνεται λόγος γιά ἀνθρώπους πού  σώζουν ἄλλους, παρά τό γεγονός ὅτι Σωτήρας εἶναι μόνον ὁ Χριστός. Ὁ Παῦλος ὁμολογεῖ τόν ἀγώνα του γιά νά σώσει κάποιους (Ρωμ.11,14 καί Α΄ Κορ. 9,22). Σέ ἄλλο σημεῖο λέγεται ὅτι μία γυναίκα μπορεῖ νά σώσει τόν ἄνδρα της καί ἕνας ἄνδρας τή γυναίκα του (Α΄Κορ7,16). Πῶς συμβιβάζονται μεταξύ τους αὐτές οἱ διδασκαλίες τῆς Ἁγίας Γραφῆς ; Ἡ ἀπάντηση εἶναι ὅτι στή Βίβλο γίνεται διάκριση μεταξύ ἀπολύτου καί σχετικοῦ. Ὁ Χριστός εἶναι ὁ μοναδικός Μεσίτης καί Σωτήρας  : μόνο μέ τό αἷμα Του πραγματοποιήθηκε ἡ συμφιλίωση Θεοῦ καί ἀνθρώπου καί ἐπιδαψιλεύθηκε στόν κόσμο ἡ δωρεά τῆς σωτηρίας. Ἡ Παναγία μας καί κατ’ἐπέκτασιν ὅλοι οἱ ἅγιοι εἶναι μεσίτες καί σωτῆρες μέ τή σχετική ἔννοια· δέν μᾶς σώζουν ἀπό μόνοι τους, ἀλλά πρεσβεύουν γιά μᾶς, μᾶς ἐνδυναμώνουν, μᾶς προστατεύουν καί τέλος μᾶς ὁδηγοῦν στό Χριστό. Μήπως ὅμως μεσίτες ὑπάρχουν μόνον στή γῆ καί ὄχι στόν οὐρανό ; Ὄχι. Τό βιβλίο τῆς Ἀποκάλυψης (5,8 -10. 6,9-11) ἀναφέρεται σέ 24 πρεσβυτέρους – ἐκπροσώπους τῆς θριαμβεύουσας  Ἐκκλησίας πού κρατοῦν στά χέρια φιάλες γεμάτες θυμίαμα – τίς προσευχές τῶν ἁγίων καί τίς προσφέρουν στό Θεό ἑνώνοντας τίς δικές μας μέ  τίς δικές τους προσευχές. Οἱ ἅγιοι αὐτοί ζητοῦν νά σταματήσει τό μαρτύριο τῶν ἀδελφῶν τους στή γῆ, πράγμα πού τελικά εἰσακούεται ἀπό τό Θεό. Εἶναι ἡ Παναγία μας καί οἱ ὑπόλοιποι ἅγιοι πανταχοῦ παρόντες ὥστε μποροῦν νά πληροφοροῦνται τά σχετικά μέ τούς ἀδελφούς τους στή γῆ ; Ὄχι. Αὐτό γίνεται μέ τή χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πού μπορεῖ νά ὑπερβαίνει τούς περιορισμούς  τῆς κτιστῆς φύσεως ὅπως ἀκριβῶς καί οἱ ἄγγελοι πού δέν εἶναι πανταχοῦ παρόντες, πληροφοροῦνται τή μετάνοια κάθε ἁμαρτωλοῦ πάνω στή γῆ καί χαίρουν γιά τοῦτο μαζί μέ ὅλο τόν οὐράνιο κόσμο (Λουκ.15,10).

Λατρευτικές φράσεις μέ τίς ὁποῖες ἀπευθυνόμαστε στήν Παναγία ὅπως « Σύ γάρ εἶ ἡ σωτηρία τοῦ γένους τῶν χριστιανῶν », « Χαῖρε Παραδείσου θύρα ἀνοικτήριον»,  « Χαῖρε τῆς ἁμαρτίας ἀναιροῦσα τόν ρύπον » καί πολλές ἄλλες, ἀποδίδονται στή Θεοτόκο μέ τή σχετική ἔννοια. Ἡ Παναγία μας δηλαδή δέχεται εὐχαριστίες ἀπό τό λαό τοῦ Θεοῦ ὄχι γιατί μόνη της, αὐτόνομα, ἀνταγωνιστικά πρός τόν Υἱό Της, ἤ  χωρίς τόν Υἱό της κατάφερε ὅτι λέγεται στίς φράσεις αὐτές, ἀλλά ἐπειδή ἔφερε στόν κόσμο τόν Χριστό, πού ποτέ δέν ἔπαψε νά εἶναι κατά τή διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας  ὁ μοναδικός Σωτήρας καί Λυτρωτής μας. Ἑπομένως δέν εἶναι ἀληθής ὁ ἰσχυρισμός ὅτι ἡ χρήση τέτοιων λειτουργικῶν ἐκφράσεων ἀπό τό λαό μας, εἶναι προσβολή, ἀνταγωνισμός ἤ καί εἶδος βλασφημίας στό πρόσωπο τοῦ Υἱοῦ της. Ποιός συνειδητός ὀρθόδοξος χριστιανός πού ἀπευθύνεται στή Θεοτόκο μέ τίς προσευχές του τό κάνει αὐτό, ἀρνούμενος τό πρόσωπο καί τό ἔργο τοῦ Χριστοῦ ;

Δ ) Πῶς ἐξηγοῦνται οἱ «μειωτικές ἐκφράσεις»  στά Λουκ. 11,28 καί Ἰωάν. 2,1-11 ;

Οἱ νεο-προτεσταντικοῦ χαρακτήρα ὁμάδες  ἰσχυρίζονται  ὅτι ἡ Θεοτόκος ἀντιμετωπίζεται μειωτικά ἀπό τόν Υἱό Της στά παραπάνω εὐαγγελικά περιστατικά. Ἄς τά δοῦμε ἀναλυτικότερα :

Στό Λουκ. 11,27-28 μία γυναίκα ἀπό τό πλῆθος ἀπευθύνεται στό Χριστό καί ἐκφωνεῖ τό  γνωστό «μακαρία ἡ κοιλία ἡ βαστάσασά σε καί μαστοί οὕς ἐθήλασας», ἐκφράζοντας ἔτσι τό θαυμασμό της γιά τά θαύματα καί τή διδασκαλία Του. Αὐτό δέν ἦταν τίποτε ἄλλο ἀπό τήν ἔναρξη τῆς ἐκπλήρωσης τῆς προφητείας τῆς Θεοτόκου στό Λουκ. 1,48 «ἰδού γάρ ἀπό τοῦ νῦν μακαριοῦσι με πᾶσαι αἱ γενεαί».  Ὁ Χριστός ἀπάντησε στή γυναίκα αὐτή μέ τή φράση  «μενοῦνγε μακάριοι οἱ ἀκούοντες τόν λόγον τοῦ Θεοῦ καί φυλάσσοντες αὐτόν».  Κατά τή νεο-προτεσταντική ἑρμηνεία ὁ Χριστός μέ τήν ἀπάντησή Του αὐτή ἀπέδωσε τό μακαρισμό σέ ὅσους ἀκοῦν καί τηροῦν τό λόγο Του, ὑποβαθμίζοντας ἔτσι τό πρόσωπο τῆς Μητέρας Του. Σέ αὐτή τήν ἐσφαλμένη κατανόηση καί ἑρμηνεία τοῦ λόγου τοῦ Χριστοῦ καθοριστικό ρόλο  παίζει ἡ ἐπίσης ἐσφαλμένη μετάφραση τῆς λέξεως μενοῦνγε ὡς μᾶλλον. Ἔτσι τό νόημα τῆς παραπάνω φράσεως θά ἦταν «μακάριοι εἶναι μᾶλλον ὅσοι ἀκοῦνε τό λόγο τοῦ Θεοῦ καί τόν τηροῦν». Ὅμως ἡ λέξη μενοῦνγε  εἶναι σύνθετη, ἀποτελούμενη ἀπό τόν ἀντιθετικό σύνδεσμο μέν, τόν συμπερασματικό oὖν καί τό βεβαιωτικό μόριο γέ. Τό μενοῦν συνήθως χρησιμοποιεῖται στήν ἀρχή φράσεων καί δηλώνει βεβαίωση ἤ ἰσχυρή βεβαίωση, πού στήν περίπτωσή μας ἐπιτείνεται ἀπό τό γέ. Ἔτσι τό μενοῦνγε μπορεῖ νά μεταφραστεῖ σωστά ὡς «βεβαιότατα», «ναί μάλιστα» , «ἀληθινά» καί ὄχι «μᾶλλον» ὅπως τό ἐκλαμβάνουν οἱ νέο-προτεστάντες. Αὐτή ἐξάλλου τή σημασία ἔχει  ἡ λέξη καί στά χωρία Ρωμ 9,20. 10,18 καί Φιλιπ. 3,8. Σέ ὅλες τίς παραπάνω περιπτώσεις τό μενοῦνγε ἐπιβεβαιώνει τήν ἔννοια τῆς προηγούμενης φράσης καί ἐπιτείνει τό νόημά της. Μέ βάση τά παραπάνω τό ὀρθό νόημα τῆς  φράσεως «μενοῦνγε μακάριοι οἱ ἀκούοντες τόν λόγον τοῦ Θεοῦ καί φυλάσσοντες αὐτόν» εἶναι «ναί, βέβαια ! μακάριοι εἶναι ὅσοι ἀκοῦν τό λόγο τοῦ Θεοῦ καί τόν τηροῦν». Ἑπομένως ὁ Χριστός  στό ἐν λόγῳ περιστατικό κάθε ἄλλο παρά ὑποβαθμίζει τό πρόσωπο τῆς Μητέρας Του !

Στό Ἰωάν. 2,1-11 μέ τό θαῦμα στήν Κανά ἐγκαινιάζεται ἡ δημόσια ἐμφάνιση τοῦ Χριστοῦ. Ἡ  λέξη γύναι μέ τήν ὁποία ὁ Χριστός ἀπευθύνεται στή Μητέρα Του δέν εἶναι ἔκφραση μειωτικοῦ χαρακτήρα, ὅπως ἰσχυρίζονται οἱ ποικίλες νεο-προτεσταντικές ὁμάδες γιατί ἁπλά δέν εἶχε τήν ἐποχή ἐκείνη ὑποτιμητικό περιεχόμενο (πρβλ. Ἰωάν. 4,21 καί 20,15). Αὐτό φαίνεται καί ἀπό τό γεγονός ὅτι ἄν καί δέν εἶχε ἀκόμη ἔλθει ἡ ὥρα τῆς δημόσιας ἐμφάνισης τοῦ Χριστοῦ, κάτι πού ὁ Ἴδιος δηλώνει ρητά, ἐντούτοις ὑποκύπτει στήν παράκληση τῆς μητέρας Του, ἀλλάζει τά σχέδιά Του καί θαυματουργεῖ.

Ε ) Ἡ θέση τοῦ Ἁγίου Ἐπιφανίου  Κύπρου σχετικά μέ τήν τιμή πρός τήν Παναγία

Ὁ ἅγιος Ἐπιφάνιος ἔζησε τόν 4ο μ.Χ. αἰ. καί ἦταν ἐπίσκοπος στή Σαλαμίνα τῆς Κύπρου. Μεταξύ ἄλλων συνέγραψε περί τά τέλη τοῦ αἰώνα τό Πανάριον, ἀντιαιρετικό  σύγγραμμα πού ἀναφέρεται στήν ἀνασκευή τῆς διδασκαλίας τῶν αἱρέσεων τῆς ἐποχῆς του. Ὅσοι μέμφονται τήν Ἐκκλησία μας γιά τήν τιμή πού ἀποδίδει στή Θεοτόκο, καταφεύγουν συχνά στό Πανάριον, προκειμένου νά θεμελιώσουν τίς θέσεις τους. Πιό συγκεκριμένα, ἰσχυρίζονται ὅτι ἡ (κατ’αὐτούς ) λατρεία πού ἡ Ἐκκλησία ἀποδίδει στήν Παναγία στηλιτεύτηκε σάν πλάνη ἀκόμη καί ἀπό πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ὅπως ὁ Ἐπιφάνιος. Ἕνας ὅμως προσεκτικός ἔλεγχος στίς σελίδες τοῦ ἔργου τοῦ Ἐπιφανίου ἀποδεικνύει ὅτι ὁ ἱερός αὐτός πατήρ τῆς Ἐκκλησίας δέ στρέφεται ἐνάντια στήν τιμή οὔτε στό σεβασμό πρός τό πρόσωπο τῆς Παναγίας, τήν Ὁποία καί ὁ ἴδιος ἀποκαλεῖ ἀγία καί  ἀειπάρθενο. Καταδικάζει μάλιστα χαρακτηριστικά καί συμπεριλαμβάνει στούς αἱρετικούς τῆς ἐποχῆς του τούς ἀντιδικομαριανίτες, ὅσους ἀπέρριπταν δηλαδή τό ἀειπάρθενο τῆς Μαρίας. Οἱ αἱρετικοί αὐτοί ἀσεβοῦσαν διδάσκοντας  ὅτι τόλμησε μετά  τή γέννηση τοῦ Χριστοῦ νά ἔλθει σέ σαρκική μίξη μέ ἄνδρα ὥστε νά ἀποκτήσει καί ἄλλα τέκνα, κάτι πού ταυτίζεται σαφῶς μέ τή διδασκαλία ἀπό νεο-προτεσταντικές ὁμάδες τῆς ἐποχῆς μας.

Γιατί ἀποκρύπτουν καί δέν ὁμολογοῦν τήν ὑπέρ τοῦ ἀειπαρθένου θέση τοῦ ἁγίου Ἐπιφανίου οἱ νεο-προτεστάντες τῆς ἐποχῆς μας, ἄν καί ἐπικαλοῦνται τόν ἅγιο ὡς δῆθεν ἐκφράζοντα τήν ὀρθή διδασκαλία τῆς ἐποχῆς του ;

Ἐπίσης ὁ Ἐπιφάνιος στρέφεται κατά αἱρετικῶν πού εἶχαν ἀντικαταστήσει τή λατρεία τοῦ Θεοῦ μέ αὐτήν τῆς Μαρίας προσφέροντας  ἕνα εἶδος πίττας πού ὀνομαζόταν κολλυρίδα, καί μάλιστα μέσῳ θεσμικά ὀργανωμένου γυναικείου ἱερατείου, γιαυτό ὀνομάζονταν κολλυριδιανοί. Οἱ σύγχρονοι νεοπροτεστάντες αὐθαίρετα ταυτίζουν ὅσους τιμοῦν τήν Παναγία μας μέ τούς παραπάνω αἱρετικούς.  Τί σχέση ὅμως  μπορεῖ νά ἔχουν οἱ αἱρετικοί αὐτοί μέ τήν Ἐκκλησία; Μήπως ἡ Ἐκκλησία μας διδάσκει τή λατρεία τῆς Παναγίας μας, τήν ἀπομάκρυνση ἀπό τό Θεό καί προσφέρει θυσίες μέσῳ εἰδικοῦ ἱερατείου πρός Αὐτήν; Ὄχι βέβαια! Ἡ ἀναφορά λοιπόν στό Πανάριον τοῦ Ἐπιφανίου μέ σκοπό τήν ἀπόρριψη τῆς τιμῆς πρός τή  Θεοτόκο μαρτυρεῖ ἄγνοια τῆς διδασκαλίας τοῦ ἁγίου καί τῆς Ἐκκλησίας. Ἐξάλλου, ὁ Ἐπιφάνιος συνήθιζε, ὅπως μᾶς πληροφορεῖ ὁ βιογράφος του Πολύβιος, νά ἐπισκέπτεται τίς νύχτες τόπους ὅπου βρίσκονταν λείψανα μαρτύρων καί νά παρακαλεῖ ἐκεῖ τόν Θεό γιά ὅσους θλίβονταν , χωρίς αὐτό νά τό θεωρεῖ ἀπομάκρυνση ἀπό τή λατρεία τοῦ Θεοῦ, οὔτε λατρεία ἁγίων. Τό τελευταῖο τοῦτο γεγονός ἀπό τή ζωή τοῦ Ἐπιφανίου  ἐπίσης τό ἀποκρύπτουν οἱ νεο-προτεστάντες τῆς ἐποχῆς μας, ἄν καί ἀποτελεῖ σημαντικό μέρος  τῆς λειτουργικῆς πρακτικῆς  τῆς Ἐκκλησίας μας, πού συνεχίζεται ζωντανά ἐδῶ καί αἰῶνες - νά τιμᾶ τούς ἁγίους, νά ἀπευθύνεται σέ αὐτούς καί νά τούς ἐπικαλεῖται, χωρίς αὐτό νά θεωρεῖται εἰδωλολατρία  ἤ ἄρνηση τῆς λατρείας πρός τόν Τριαδικό Θεό.

ΣΤ ) Ἡ τιμή στή Μητέρα τοῦ Κυρίου παραπέμπει σέ τιμή πρός εἰδωλολατρικές θεότητες;

Πρόκληση εἶναι γιά τή συνείδηση κάθε συνειδητοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ ἡ συσχέτιση τῆς  τιμῆς πού  ἀποδίδουμε στή Θεοτόκο μέ τή βδελυρή λατρεία εἰδωλολατρικῶν θεοτήτων ἀπό τόν Ἰσραήλ κατά τήν περίοδο τοῦ 7ου καί 6ου π.Χ. αἰ. Τό σχετικό γεγονός περιγράφεται  ἀπό  τόν προφήτη Ἱερεμία στό 44 (O΄ 51),15-18 ὄπου ὁ λαός φαίνεται νά θυσιάζει σέ μία θεότητα, τή βασίλισσα τῶν οὐρανῶν, προσφέροντάς της σπονδές καί γλυκιές πίττες. Οἱ λάτρεις τῆς βασίλισσας τῶν οὐρανῶν εἶχαν ἀρνηθεῖ τή λατρεία τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ καί ἀπέδιδαν τή γονιμότητα τῆς γῆς καί τήν εὐφορία της σέ αὐτήν. Μάλιστα στό σχετικό κεφάλαιο τοῦ βιβλίου τοῦ Ἱερεμία φαίνεται ξεκάθαρα ἡ ἄρνηση τῶν εἰδωλολατρῶν αὐτῶν νά διακόψουν τή λατρεία τῆς βασίλισσας  τῶν οὐρανῶν καί  νά ἐπιστρέψουν στόν ἀληθινό Θεό, παρά τίς προτροπές τοῦ προφήτη : Ἱερ. 51,16-17: ¨ὁ λόγος, ὃν ἐλάλησας πρὸς ἡμᾶς τῷ ὀνόματι Κυρίου, οὐκ ἀκούσομέν σου, ὅτι ποιοῦντες ποιήσομεν πάντα τὸν λόγον, ὃς ἐξελεύσεται ἐκ τοῦ στόματος ἡμῶν, θυμιᾶν τῇ βασιλίσσῃ τοῦ οὐρανοῦ καὶ σπένδειν αὐτῇ σπονδάς, καθὰ ἐποιήσαμεν ἡμεῖς καὶ οἱ πατέρες ἡμῶν καὶ οἱ βασιλεῖς ἡμῶν καὶ οἱ ἄρχοντες ἡμῶν ἐν πόλεσιν Ἰούδα καὶ ἔξωθεν Ἱερουσαλὴμ καὶ ἐπλήσθημεν ἄρτων καὶ ἐγενόμεθα χρηστοὶ καὶ κακὰ οὐκ εἴδομεν¨.

Τί σχέση μπορεῖ νά ἔχει ἡ βδελυρή αὐτή πράξη μέ τήν τιμή καί τήν ἐπίκληση τῆς  Παναγίας ἀπό τούς ὀρθοδόξους  ; Μήπως ἐμεῖς ἀφήσαμε τή λατρεία τοῦ Τριαδικοῦ μας Θεοῦ καί προσφεύγουμε σέ ψεύτικες θεότητες ; Καί πῶς μπορεῖ νά παραλληλιστεῖ ἡ Παναγία Μητέρα τοῦ Κυρίου μας μέ τή βασίλισσα τῶν οὐρανῶν, πού εἶναι δαιμόνιο ; [ Ψαλμ. 96 (Ὀ’95), 5 ]. Μήπως ὁ τίτλος « Βασίλισσα τῶν οὐρανῶν» πού ἐμεῖς ἀποδίδουμε στήν Μητέρα τοῦ Κυρίου μας ἔχει εἰδωλολατρική προέλευση; Ὄχι ! ὁ τίτλος αὐτός ἀποδίδεται στή Θεοτόκο γιατί ὁ Υἱός Της εἶναι ὁ πραγματικός Βασιλέας τῶν οὐρανῶν, συνεπῶς καί Ἐκείνη ὡς Μητέρα Του εἶναι Βασίλισσα ! Σημαντική παράλειψη ἐπίσης θά ἦταν νά μήν ἀναφερθοῦμε στό συκοφαντικό ἰσχυρισμό ὅτι ἡ Ἐκκλησία υἱοθέτησε τήν κατά τούς νεο-προτεστάντες λατρεία τῆς Παρθένου κατ’ ἐπίδραση εἰδωλολατρικῶν θεοτήτων πού ἀπεικονίζονται ὡς μητέρες μέ βρέφη ὅπως Ἴσιδα-Ὧρος, Σεμίραμις – Θαμμούζ   κλπ

Κατακλείοντας  τή μικρή ἀπολογητική μας προσπάθεια ἐπιθυμοῦμε ἐν ἀγάπῃ νά παροτρύνουμε τό λαό μας σέ συνειδητή συμμετοχή στή λειτουργική ζωή καί σέ προσεκτική  μελέτη τῆς Γραφῆς , καί τῆς θεοπνεύστου διδασκαλίας τῆς Ἐκκλησίας μας, πού θά μᾶς θωρακίσει ὡς ὀρθοδόξους, θά μᾶς στηρίξει ὡς πιστούς καί θά μᾶς ὁδηγήσει στή Βασιλεία τοῦ Ἀνεσπέρου Φωτός ὡς τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά!

Η Παναγία άλλαξε την σκληρή απόφαση του Θεού για το γένος μας

«… Κάποια στιγμή, εἴδαμε τὸ Γέροντα πολὺ χαρούμενο. Ἐκεῖ ποὺ καθόταν, ἄρχισε ξαφνικὰ νὰ χοροπηδᾶ σὰν μικρὸ παιδὶ, χαμογελώντας ὁλόκληρος. Οἱ ἀδελφές, προβληματιστήκαμε καὶ παραξενευτήκαμε. Καμία ἄλλη φορὰ δὲν τὸν εἴχαμε δεῖ σὲ τέτοια κατάσταση. Τὸν ρωτήσαμε μὲ ἀπορία ποῦ ὀφειλόταν αὐτὴ ἡ στάση του, καὶ ἐκεῖνος ἀπάντησε: “Νὰ βλέπατε τὶ μεγάλο καλὸ μᾶς ἔκανε ἡ Παναγία μας!” Καὶ δῶσ᾽ του νὰ χοροπηδάει. “Ὁ Ἅγιος Θεὸς”, συνέχισε, “εἶχε πάρει μιὰ σκληρὴ ἀπόφαση ἐναντίον ὅλων μας, γιὰ τὴν ἀπιστία μας, καὶ ἡ Παναγία κατόρθωσε μὲ τὶς πρεσβεῖες της νὰ ἀλλάξει τὸ σχέδιό Του!”…».
Το μεγαλύτερο δώρο του Θεού στη γενιά μας, το Σκεύος Εκλογής των εσχάτων χρόνων, ο γλυκύτατος μας Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης, ικέτευσε τη Μητέρα του Θεού και Μητέρα μας, να μεσιτεύσει στον Υιό της και Θεό μας και να μας απαλλάξει από τη σκληρή αλλά δικαία Αυτού τιμωρία για την μεγάλη μας αποστασία. Η Παναγία, μας διαβεβαιώνει ο Άγιος, κατόρθωσε με τις πρεσβείες και τη μεσιτεία της να αλλάξει το σχέδιο του Θεού!
Μπορούμε να αναλογιστούμε αδελφοί μου τις απειράριθμες ευεργεσίες του Θεού στο Γένος μας; Η Υπεραγία Θεοτόκος απ΄ όλα τα μέρη της γης, το Αγιώνυμο Όρος επέλεξε για δικό της και συνδέθηκε με το λαό μας και από Μητέρα του Θεού έγινε και Μητέρα ημών των αναξίων δούλων!
Στις έσχατες μέρες της μεγάλης αποστασίας της ανθρωπότητας που έχει προφητευθεί από τους Αγίους Προφήτες, ο μακρόθυμος Θεός προίκισε το Γένος μας με μεγάλους Αγίους, πρεσβευτές μας και μεσίτες μας. Τον Άγιο Πορφύριο, τον Άγιο Παΐσιο, τον Άγιο Γεώργιο Καρσλίδη τον Ομολογητή, την Αγία Σοφία της Κλεισούρας, τον Άγιο Νεκτάριο, τον Άγιο Γέροντα Ιάκωβο Τσαλίκη και πόσους ακόμα μεγάλους Αγίους, που βρίσκονται στη Θριαμβεύουσα Εκκλησία και μεσιτεύουν για εμάς, αλλά και εκείνους τους ανθρώπους του Θεού, τους Αγιασμένους μας Γέροντες που είναι δίπλα μας μπροστάρηδες στον αγώνα της στρατευμένης Εκκλησίας και που αξιωθήκαμε εμείς οι ανάξιοι να λάβουμε την ευχή τους.
Πόσο ευλογημένοι είμαστε από τον Θεό που γεννηθήκαμε ‘Έλληνες, που βαφτιστήκαμε Ορθόδοξοι Χριστιανοί, που πατέρας του Γένους μας είναι ο Άγιος Πατροκοσμάς ο Αιτωλός, που πριν από 250 χρόνια στον αγώνα του για την παλιγγενεσία του Γένους μας, αγωνίστηκε και για τη δική μας γενιά και ο αγώνας του έγινε η δική μας παρακαταθήκη και οι Διδαχές του και οι προφητείες του, γίνονται σήμερα ο φάρος και ο οδοδείκτης και της δικής μας πορείας προς τη Σωτηρία;
«Να έχετε ευλάβεια σε όλους τους Αγίους της Εκκλησίας, και περισσότερο στη Δέσποινα Μαρία , διότι όλοι οι Άγιοι είναι δούλοι του Χριστού, η δε Θεοτόκος είναι Βασίλισσα του ουρανού και της γης, που παρακαλεί τον εύσπλαχνο Χριστό για τις αμαρτίες μας. Για τούτο πρέπει και εμείς να τιμούμε τη Δέσποινά μας με νηστείες και ελεημοσύνες», μας νουθετεί ο Άγιος Πατροκοσμάς!
Πόσο μεγάλη είναι η αγάπη του Θεού και της Παναγίας μας; Όταν είναι ο Χριστός μαζί μας, ποιος μπορεί να είναι εναντίον μας; Ο Θεός, πρεσβειών της Υπεραγίας Θεοτόκου να μας φωτίσει όλους και τους ευλαβείς και τους ασεβείς.
Η Παναγία να μας σκεπάζει. Η Παναγιά μας αγαπά και ο λαός μας πρέπει να της πιάσει σφιχτά, πολύ σφιχτά το χέρι, να κρεμαστεί και πάλι πάνω της. Εκείνη, γνωρίζουμε καλά πως έχει τη δυνατότητα να παρακαλά πρόσωπο με πρόσωπο τον Υιό της, να τον παρακαλά σαν μάνα για όλους εμάς. Ας μην ξεχνάμε πως “πολλὰ γὰρ ἰσχύει δέησις Μητρὸς πρὸς εὐμένειαν Δεσπότου”.
Αλλά και εμείς οφείλουμε να κάνουμε πράξη αυτό που ζητά η Θεοτόκος από εμάς: “Να αγαπάμε με όλη την ψυχή μας και την καρδιά μας τον Υιό της και Θεό μας και να διαφυλάττουμε τις εντολές Του”.
Αμήν. Γένοιτο.

Η μέθοδος της ευχής εις την Υπεραγία Θεοτόκο, εις τους Αγίους και κεκοιμημένους Ἀρχιμανδρίτης Ἀρσένιος Κατερέλος,

Ἡγούμενος Ἱ. Μονῆς Ἁγίου Νικολάου Δίβρης Φθιώτιδος,
Ἑσπερινή ὁμιλία στόν Ἱ. Ναό Παναγίας Δεσποίνης Λαμίας κατά τό ἔτος 1999

Εἰς τήν προηγούμενη σύναξί μας, ἀγαπητοί μου ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, εἴχαμε ἀναφερθῆ εἰς τήν προσευχή γιά τούς κεκοιμημένους ἀδελφούς μας, εἰς τό ''Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἀνάπαυσον τούς δούλους σου'', καί εἴχαμε ἀναφέρει, ὅτι αὐτή ἡ προσευχή ἐνδείκνυται καί ἐπιβάλλεται, μέ τό παραπάνω γιά τούς κεκοιμημένους σέ σχέσι μέ τούς ζῶντας ἀδελφούς μας, ἐφ᾽ ὅσον οἱ κεκοιμημένοι δέν μποροῦν πλέον νά βοηθήσουν τόν ἑαυτό τους. Διότι ἔχει πλέον λήξει ἡ προθεσμία μετανοίας τους.

Καί ἐδῶ ἁπλῶς νά ξανατονίσωμε εἰς τήν ἀγάπη σας, ὅτι τήν πρώτη μόνο φορά, ὅταν ξεκινᾶμε τήν εὐχή, εἶναι πολύ καλό καί ἐνδείκνυται νά ἀναφέρωμε κάποια ὀνόματα κεκοιμημένων, ὅπως ὀνόματα συγγενικῶν προσώπων, γνωστῶν μας, ἤ προσώπων γιά τά ὁποῖα αἰσθανόμεθα κάποιας πνευματικῆς ἤ ὑλικῆς φύσεως εὐγνωμοσύνη καί τά παρόμοια. Νά ἀναφέρωμε δηλαδή τήν πρώτη μόνο φορά τά ὀνόματα αὐτά καί μετά, ἐν συνεχείᾳ, χωρίς νά κουραζώμεθα, νά ζαλιζώμεθα, καί ἔτσι νά συγχέεται ὁ νοῦς μας ἐπαναλαμβάνοντας συνεχῶς τά ἴδια ὀνόματα, νά λέμε ἁπλᾶ, μόνο, τό ''Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἀνάπαυσον τούς δούλους Σου''. Ἐκεῖ μέσα, εἰς τό ''ἀνάπαυσον τούς δούλους Σου'', εὑρίσκονται ὅλοι οἱ ἀπ᾽ αἰῶνος κεκοιμημένοι ἀδελφοί μας, ἀλλά ἐπί πλέον, κατά ἕναν ἐντελῶς ξεχωριστό, μοναδικό καί ἰδιαίτερο τρόπο, εὑρίσκονται καί τά ὀνόματα πού ἀναφέραμε τήν πρώτη μόνο φορά, εἰς τήν ἀρχή. Καί ἔτσι οἱ πάντες ὠφελοῦνται, καί οἱ σεσωσμένοι καί οἱ κολασμένοι, ἐφ᾽ ὅσον καί στίς δύο καταστάσεις ὑπάρχουν ἄπειρες διαβαθμίσεις.

Εἰς τό Γεροντικό ἀναφέρεται, σχετικά μέ τόν ἀββᾶ Μακάριο, τό ἑξῆς: «Εἶπε ὁ ἀββᾶς Μακάριος: ''Περπατῶντας κάποτε εἰς τήν ἔρημο, βρῆκα παραπεταμένο στό ἔδαφος ἕνα κρανίο νεκροῦ. Καί κουνῶντας το μέ τό ραβδί, μοῦ μίλησε τό κρανίο. Καί τοῦ λέγω: «Σύ ποιός εἶσαι;» Τό κρανίο μοῦ ἀποκρίθηκε: «Ἐγώ ἤμουν ἱερεύς τῶν εἰδώλων καί τῶν ἐθνικῶν ὅπου εἶχαν ἀπομείνει σέ αὐτόν τόν τόπο. Καί σύ εἶσαι ὁ Μακάριος, ὅπου ἔχεις τό Ἅγιο Πνεῦμα μέσα σου. Ὅταν ἐσύ σπλαγχνισθῆς ὅσους εἶναι στήν κόλασι, Μακάριε, καί προσευχηθῆς γι᾽ αὐτούς, βρίσκουν κάποια παρηγοριά». Τοῦ λέγω: «Ποιά εἶναι ἡ παρηγοριά; Καί ποιά ἡ Κόλασι;» Μοῦ ἀποκρίνεται τό κρανίο: «Ὅσο ἀπέχει ὁ οὐρανός ἀπό τήν γῆ, τόση εἶναι ἡ φωτιά κάτω ἀπό ἐμᾶς. Στεκόμαστε δέ, ἀπό τά πόδια ἕως τό κεφάλι, μέσα σέ αὐτή τήν φωτιά καί δέν μποροῦμε νά κοιτάξωμε κάποιον πρόσωπο μέ πρόσωπο, ἀλλά ἡ ράχη τοῦ ἑνός εἶναι κολλημένη στήν ράχη τοῦ ἄλλου». Πλήρης δηλαδή ἀκοινωνησία. Καί συνεχίζει τό κρανίο λέγοντας: «Ὅταν λοιπόν προσεύχεσαι, Μακάριε, ἐσύ γιά μᾶς, βλέπει κάπως ὁ ἕνας τό πρόσωπο τοῦ ἄλλου. Αὐτή εἶναι ἡ παρηγοριά». Καί ἔκλαψα τότε καί εἶπα: «Ἀλλοίμονο στή μέρα πού γεννιέται ὁ ἄνθρωπος!» Τοῦ λέγω ἔπειτα τοῦ κρανίου: «Ὑπάρχει ἄλλο χειρότερο βάσανο;» Μοῦ λέγει τό κρανίο: «Μεγαλύτερο βάσανο εἶναι ἀπό κάτω μας». Τοῦ λέγω: «Καί ποιοί εἶναι ἐκεῖ;» Μοῦ ἀποκρίνεται τό κρανίο: «Ἐμεῖς, ἐπειδή δέν γνωρίζαμε τόν Θεό, βρίσκομε κάποιο ἔλεος. Ὅσοι ὅμως τόν γνώρισαν καί τόν ἀρνήθηκαν καί δέν ἔπραξαν τό θέλημά Του, ἀπό κάτω μας εἶναι» - δηλαδή εἶναι πολύ χειρότερα. Πῆρα τότε τό κρανίο καί τό ἔθαψα''». Αὐτά, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, μᾶς διηγήθηκε ὁ ἀββᾶς Μακάριος.

Ὅπως μᾶς ἔλεγε καί ὁ π. Παΐσιος, σχετικά γιά τό θέμα αὐτό, ''δέν εἶναι τό ἴδιο πρᾶγμα νά βρίσκεσαι σέ μία σκοτεινή καί ζεστή φυλακή καί νά σκᾶς καί νά μή βλέπης τίποτε, ἀπό τό νά εἶσαι στήν ἴδια φυλακή καί νά ἔχης ἐκεῖ, κάπου-κάπου, τήν δυνατότητα νά πίνης καί κανένα δροσερό ἀναψυκτικό''. Καταλαβαίνετε ἀσφαλῶς, τί ἐννοοῦσε ὁ Γέροντας. Πνευματικό ἀναψυκτικό.

Βέβαια, σπανιώτατα ἔχομε καί περιπτώσεις πού βγῆκαν ἄνθρωποι καί ἀπό αὐτήν τήν κόλασι. Ὄχι δηλαδή ἁπλῶς ἐβελτιώθη ἡ θέσις των, εἴτε αὐτοί εὑρίσκοντο εἰς τήν κόλασι, εἴτε αὐτοί εὑρίσκοντο εἰς τόν Παράδεισο, ἀλλά ἔχομε καί περιπτώσεις, πού καί ἀπό αὐτήν ταύτην τήν κόλασι νά ἔχουν μεταφερθῆ οἱ ψυχές των εἰς τόν Παράδεισον. Ὅπως π.χ. ἀναφέρεται εἰς τήν Πατερική Γραμματολογία, ἡ περίπτωσις πού ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Διάλογος, ἕνας μεγάλος Ἅγιος πού ἔζησε εἰς τήν Δύσι, μετά ἀπό ἐντεταμένη καί ἐκτενεστάτη καί διακαῆ προσευχή, ἔβγαλε ἀπό αὐτήν τήν κόλασι τήν ψυχή ἑνός γνωστοῦ ρωμαίου αὐτοκράτορα, ὀνόματι Τραϊανοῦ.

Κλείνοντας, ὅσα εἴχαμε νά ποῦμε γιά τήν προσευχή γιά τούς κεκοιμημένους μέ τήν μέθοδο αὐτή, ἁπλῶς νά ἀναφέρωμε ὅτι πρέπει νά προσευχώμεθα γιά ὅλους ἀνεξαιρέτως τούς ἀπ᾽ αἰῶνος κεκοιμημένους, ἐκτός φυσικά ἀπό τούς ἐπίσημα ἀναγνωρισμένους Ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας μας. Νά τούς βάζωμε ὅλους δηλαδή στό συγχωροχάρτι. Διότι ἀκόμη καί ἐκεῖνοι πού εἶναι πλούσιοι πνευματικά, μέ τίς προσευχές μας γίνονται ἀκόμη πιό πλούσιοι. Ἀκόμη κι ἄν ὑπάρχη ἡ βεβαιότητα, τρόπον τινά, εἰς τήν συνείδησι τῆς Ἐκκλησίας μας γιά κάποιες ψυχές ὅτι ἔχουν μεγάλη παρρησία εἰς τόν Θεό, ὅμως ἀπό τήν στιγμή πού δέν εἶναι ἀναγνωρισμένοι ἐπίσημα ὡς Ἅγιοι, ὀφείλομε ἀδίστακτα νά τούς μνημονεύωμε εἰς τίς Λειτουργίες - αὐτή εἶναι ἡ τάξις τῆς Ἐκκλησίας - καί γενικῶς, νά προσευχώμεθα γιά τίς ψυχές τους.

Διότι, ὅπως ἔλεγε ὁ γνωστός σας π. Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης, ἄν σέ ἕναν πολυεκατομμυριοῦχο δώσης μία, δύο, ἑκατό, χίλιες δραχμές ἐπί πλέον, ὄχι μόνο δέν τοῦ κάνεις κακό, ἀλλά τόν κάνεις ἀκόμη πιό πλούσιο. Μέ καταλαβαίνετε... Ἀλλά καί μέ καλή, λευκή, θεάρεστη ''πονηρία'' νά δοῦμε τό θέμα, ἀπό τήν στιγμή πού αὐτός γιά τόν ὁποῖο προσευχόμεθα ἔχει ὄντως παρρησία στόν Θεό, ἔ, καί αὐτός, μέ τήν σειρά του, θά προσεύχεται ἀκόμη γιά ἕναν λόγο παραπάνω γιά μᾶς, ὁπότε καί ἀπό αὐτήν τήν ἄποψι ἔχομε ἕνα ἐπί πλέον προσωπικό πνευματικό κέρδος.

Ἔτσι λοιπόν, μέ τό ''Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἀνάπαυσον τούς δούλους Σου'', μποροῦμε νά προσευχώμεθα γιά ὅλες τίς ψυχές τῶν κεκοιμημένων.
Καί στό σημεῖο αὐτό, ἄς περάσωμε καί ἄς ἀναλύσωμε εἰς τήν ἀγάπη σας τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο πρέπει, κατ᾽ ἀναλογίαν καί κατ᾽ ἀντιστοιχίαν, νά προσευχώμεθα μέ τήν ἴδια μέθοδο εἰς τήν Παναγία Μητέρα μας. Γιά τόν Χριστό λέμε ''Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με'', ''Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησον ἡμᾶς'', ''Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἀνάπαυσον τούς δούλους Σου''.

Νά δοῦμε τώρα τί μποροῦμε νά ποῦμε, κατ᾽ ἀναλογίαν πάντα, εἰς τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο. Ἀλλά πρίν μποῦμε σέ αὐτό τό θέμα, ἄς ποῦμε κάποια πράγματα εἰσαγωγικά, πού εἶναι ἀπαραίτητα.

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ἄν ὁ Χριστός εἶναι ὡς ἄνθρωπος ὀντολογικός μεσίτης τοῦ ἀνθρωπίνου γένους πρός τήν Ἁγία Τριάδα, ἄν δηλαδή αὐτή αὕτη ἡ Ἐνανθρώπισις, ἀπό μόνη της, εἶναι ἡ αἰτία τῆς εὐνοίας τοῦ Θεοῦ στό ἀνθρώπινο γένος, ἐφ᾽ ὅσον ὁ Χριστός, ὡς ἄνθρωπος εὐηρέστησε σέ τέλειο βαθμό τήν Ἁγία Τριάδα - διότι διά τοῦ Χριστοῦ συμφιλιωθήκαμε ξανά μέ τόν ἅγιο ἔνδοξο Τριαδικό Θεό καί αὐτό ὁλοκληρώθηκε φυσικά στό γεγονός τῆς Ἀναλήψεως, κατά τό ὁποῖο ἀνέβηκε ὁλόκληρη ἡ ἀνθρωπίνη φύσις μας σέ αὐτό τοῦτο τό ὕψος τῆς Ἁγίας Τριάδος. Συνέπεια δέ αὐτῆς τῆς συμφιλιώσεως καί τῆς συνδιαλλαγῆς ἦταν ἡ ἐκ νέου ἀποστολή τῆς ἐνεργείας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἔ τότε, ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος εἶναι ὁ πιό τέλειος ἠθικός μεσίτης στόν Τριαδικό Θρόνο.

Ἡ παρρησία τῆς Παναγίας εἶναι παμμεγίστη. Ἀρκεῖ νά σκεφθοῦμε, ὅτι ὁ Θεός Της, ταυτόχρονα ὡς ἄνθρωπος εἶναι καί θά εἶναι καί υἱός Της. Ἡ Παναγία, ὅπως λέγει ἕνα τροπάριο, εἶναι ἡ ''αἰτία τῆς τῶν πάντων θεώσεως''. Γι᾽ αὐτό, παράλληλα μέ τίς εὐχές πρός τόν Χριστό μας, κατ᾽ ἀναλογίαν, ἐνδείκνυται καί ἐπιβάλλεται νά λέμε τό ''Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον με'', γιά τόν ἑαυτό μας, καί τό ''Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς'', ὅταν προσευχώμεθα γιά ὅλους τούς ζῶντες, ὅπως ἤδη ἔχομε ἐξηγήσει. Τέλος, νά ἀναφέρωμε τό ''Ὑπεραγία Θεοτόκε, ἀνάπαυσον τούς δούλους Σου'' γιά τούς ἀπ᾽ αἰῶνος κεκοιμημένους ἀδελφούς μας, μέ τήν ἴδια δηλαδή ἀκριβῶς μέθοδο, εἴτε μέ τό κομβοσχοίνι, εἴτε χωρίς αὐτό, ὅπως ἀναφερθήκαμε πιό ἀναλυτικά γιά τίς ἀντίστοιχες προσευχές εἰς τόν Κύριο ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό.

Βέβαια, ὅπως εἴπαμε, μόνο ὁ Χριστός εἶναι μεσίτης ὀντολογικός, πού σώζει. Καί, ὅταν λέμε ''Ὑπεραγία Θεοτόκε σῶσον με, ἤ σῶσον ἡμᾶς, κλπ.'', ἔχει τήν ἔννοια τοῦ ''πρέσβευε''. Ἔχει λοιπόν τήν σημασία τῆς πρεσβείας. Ἁπλῶς, ἐπειδή ἡ πρεσβεία τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου κατέχει ἐντελῶς ξεχωριστή θέσι μέσα εἰς τήν ἁγία μας Ἐκκλησία, σέ σχέσι δηλαδή μέ τούς ὑπολοίπους Ἁγίους, γι᾽ αὐτό τιμητικά, ἀξίως, δικαίως καί πρεπόντως γιά τήν Παναγία Μητέρα μας, ἐνδείκνυται καλύτερα νά λέμε τό ''Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς'', ἐνῶ γιά ὅλους τούς ὑπολοίπους Ἁγίους νά λέμε '' Ἅγιοι τοῦ Θεοῦ, πρεσβεύσατε ὑπέρ ἡμῶν''.

Γιά νά ἐννοήσωμε λίγο ἀπό τό μεγαλεῖο τῆς παρρησίας τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ἀρκεῖ νά ἀναφερθοῦμε, περιληπτικά καί χωρίς ἱστορικές λεπτομέρειες, εἰς τήν εἰκόνα τῆς Παραμυθίας, ἡ ὁποία εὑρίσκεται εἰς τήν Ἱερά Μονή Βατοπαιδίου τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Ἀπό αὐτήν τήν εἰκόνα, θαυματουργικά ἐμίλησε ἡ Παναγία καί προεμήνυσε στούς τότε ἐκεῖ εὑρισκομένους μοναχούς νά λάβουν κάποια μέτρα ἀσφαλείας, γιατί θά ἐδέχοντο πειρατική ἐπίθεσι. Τότε συνέβη καί, σχεδόν ταυτόχρονα, ὁ εἰκονιζόμενος Χριστός τῆς εἰκόνας, πῆγε αὐτόματα νά κλείση τό στόμα τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου λέγοντας: ''Μή τούς προστατεύης αὐτούς τούς μοναχούς. Δέν εἶναι ἄξιοι τῆς ἀποστολῆς των''. Καί, μέ τήν σειρά της, ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος ἐκράτησε τό χέρι τοῦ Χριστοῦ ἀπό τοῦ νά τῆς κλείση τό στόμα τῆς Παναγίας ὁ Χριστός μας. Καί ἀπό τότε δηλαδή παρέμεινε ἡ εἰκόνα αὐτή ζωγραφισμένη ἔτσι καί ὄχι ὅπως τήν εἶχε φτιάξει ὁ ἁγιογράφος στήν ἀρχή. Ἀπό τότε οἱ πιό πολλές κουρές συνηθίζεται νά γίνωνται μπροστά σέ αὐτήν τήν εἰκόνα τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου.

Αὐτά γιά τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο, ὡς πρός τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο πρέπει νά προσευχώμεθα εἰς Αὐτήν μέ τήν μέθοδο τῆς νοερᾶς προσευχῆς.

Τέλος, ἐκτός ἀπό τήν Παναγία Μητέρα μας, ὅπως ἤδη ἀναφέραμε, εἶναι συμφέρον γιά μᾶς νά προσευχώμεθα, πάντα κατ᾽ ἀναλογίαν, καί εἰς τούς Ἁγίους τῆς κάθε ἡμέρας, λέγοντας τό '' Ἅγιοι τοῦ Θεοῦ, πρεσβεύσατε ὑπέρ ἐμοῦ''. Διότι τήν κάθε ἡμέρα δέν ἑορτάζουν μόνον ὁ ἕνας ἤ οἱ δύο Ἅγιοι, πού ἀναγράφονται εἰς τό Ἡμερολόγιο, οὔτε μόνον οἱ ἀκόμη περισσότεροι Ἅγιοι τῶν ὁποίων τά ὀνόματα μνημονεύει ὁ ἀναγνώστης στόν ὄρθρο, στό Συναξάρι τῆς Ἡμέρας, τό πρωΐ. Τήν κάθε ἡμέρα ἑορτάζουν ἀκόμη περισσότεροι Ἅγιοι - ἄγνωστοι σέ μᾶς, πού γιά τόν Θεό ὅμως εἶναι Ἅγιοι -, πού ἐκοιμήθησαν ἐκείνη τήν ἡμέρα. Ἐπίσης ὑπάρχουν καί ἄλλοι τοπικοί Ἅγιοι πού δέν ἀναγράφονται εἰς τά Συναξάρια. Ὑπάρχουν καί ἄλλοι πάρα πολλοί Ἅγιοι, πού ἐμεῖς μέν δέν τούς ξέρομε, ἐκεῖνοι ὅμως ξέρουν ἐμᾶς καί εἶναι πνευματικό συμφέρον νά ἐπικαλούμεθα τήν μεσιτεία τους.

Ὅταν ἤμουν λαϊκός, σέ μία συζήτησι μέ τόν Γέροντα Παΐσιο σχετικά μέ τούς Ἁγίους, τότε πρωτοαισθάνθηκα τήν ἐγγύτητα τῶν Ἁγίων. Αὐτό συνέβη λόγῳ τοῦ περιεχομένου καί τῆς πηγαιότητος τῶν λόγων τοῦ Γέροντα. Τότε, ἐν τῇ ἀφελείᾳ μου, κι ἐγώ, αὐθόρμητα, συμπερασματικά, εἶπα στόν Γέροντα: «Δηλαδή Γέροντα ὅλοι οἱ Ἅγιοι μέ ξέρουν καλά...» Καί ὁ Γέροντας ἀστειευόμενος καί πονῶντας εἶπε: «Ἔ, νά τούς δώσης τηλέφωνο καί διεύθυνσι γιά νά σέ βρίσκουν...!» Ἴσως, μέ αὐτήν τήν ἔκφρασί του ὁ Γέροντας νά ἤθελε νά πῆ, ὅτι οἱ Ἅγιοι μᾶς ξέρουν μέν, ἀλλά καί ἐμεῖς πρέπει νά κάνωμε κάτι γιά νά μποροῦν νά μᾶς βρίσκουν, ἤ μᾶλλον νά μᾶς βοηθοῦν. Δηλαδή νά τούς δίνωμε ἀφορμή γιά νά μᾶς βοηθοῦν, καί οἱ Ἅγιοι πάντα θά μᾶς βοηθοῦν. Νά εἶναι τέτοια δηλαδή ἡ στάσι μας, ἡ ζωή μας, τό φρόνημά μας, ὥστε νά ἐπιτρέπωμε στούς Ἁγίους νά μᾶς βοηθοῦν.

Τό 1979, τό καλοκαίρι, ὁ π. Παΐσιος ἔκανε τήν τελευταία του μετακόμισι. Ἄλλαξε Κελλί δηλαδή τότε καί μετεφέρθη ἀπό τό Κελλί τοῦ Τιμίου Σταυροῦ - πού εὑρίσκεται εἰς τήν Καψάλα - εἰς τό τελευταῖο του Κελλί, εἰς τήν Παναγούδα. Εἰς τό Κελλί τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἔμενε ἐπί ἀρκετά χρόνια, πιό παληά, ἕνας μεγάλος Ρῶσος ἀσκητής ὀνόματι παπα-Τύχων, ὁ ὁποῖος ἔκανε τόν Γέροντα Παΐσιο μεγαλόσχημο.

Ὅταν λοιπόν ἔφυγε ἀπό ἐκεῖ ὁ μακαριστός π. Παΐσιος καί πῆγε εἰς τήν Παναγούδα, τό πρῶτο βράδυ τῆς μετακομίσεώς του, ὅπως εἶναι φυσικό, ἦτο κατάκοπος καί, ἐκτός αὐτοῦ, εἶχε καί ὅλα τά σχετικά βιβλία του στά κουτιά, λόγῳ τῆς μετακομίσεως. Τότε τό πρῶτο βράδυ, ὅταν ἐδιάβαζε ἀπ᾽ ἔξω τό Ἀπόδειπνο, καί ἔφθασε στό σημεῖο πού ἔπρεπε νά ἀναγνώση, ἀπό μέσα φυσικά, τό ἀντίστοιχο κοντάκιο, τοῦ Ἁγίου δηλαδή πού ἑώρταζε ἐκείνη τήν ἡμέρα, γιά πρακτικούς λόγους δέν ἔψαξε νά βρῆ τό Μηναῖο, ἀλλά εἶπε: «Ἅγιε τοῦ Θεοῦ - ὅποιος καί νά εἶσαι - πρέσβευε ὑπέρ ἐμοῦ». Τό εἶπε αὐθόρμητα, ἁπλᾶ, φυσικά, ἀλλά καί μέ πίστι. Καί τότε τοῦ ἐνεφανίσθη ὁ ἑορταζόμενος Ἅγιος τῆς ἡμέρας - ἦτο ἡ 3η Ἰουνίου - καί τοῦ αὐτοσυστήθηκε! Μάλιστα, λόγῳ τῆς κούρασης, ὁ Γέρων Παΐσιος δέν κατάλαβε καλά τό ὄνομά του, ὅταν τοῦ αὐτοσυστήθηκε ὁ Ἅγιος. Καί τότε τόν ἐρώτησε ὁ Γέροντας Παΐσιος, μετά τήν σύστασι πού ἔκανε ἀπό μόνος του ὁ Ἅγιος: «Ποιός εἶσαι; Ὁ ἅγιος Λουκιανός;». «Ὄχι, τοῦ εἶπε ὁ Ἅγιος. Εἶμαι ὁ ἅγιος Λουκιλιανός». Διότι ὑπάρχουν, καί ἅγιος Λουκιανός, καί ἅγιος Λουκιλιανός. Καί, ἀπό τότε ὁ Γέροντας ἔχει βάλει μία χάρτινη ἁπλῆ εἰκονίτσα, τήν εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Λουκιλιανοῦ, ἐκεῖ, εἰς τό ἐκκλησάκι τοῦ κελλιοῦ του εἰς ἀνάμνησιν, μέχρι τῆς σήμερον, ἐκείνης τῆς ἐπισκέψεως τοῦ Ἁγίου.

Καί πάλι μᾶς ἔλεγε κάποια ἄλλη φορά ὁ ἴδιος Γέροντας γιά κάποιον μοναχό, πού πολλές φορές ἔβλεπε τόν κυριώτερο ἑορταζόμενο Ἅγιο τῆς κάθε ἡμέρας.
Αὐτά τά ὀλίγα, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, γιά τήν προσευχή εἰς τούς Ἁγίους τῆς κάθε ἡμέρας.

Καί νά προσθέσωμε, ὅτι αὐτή ἡ προσευχή, γίνεται, εἴτε μέ τό κομβοσχοίνι, εἴτε χωρίς αὐτό. Ὅταν εὑρισκώμεθα εἰς τήν ἐκκλησία καί ψάλλωνται κάποια τροπάρια τά ὁποῖα ἀναφέρονται σέ κάποιον Ἅγιο, ἐμεῖς παράλληλα μέ τά τροπάρια αὐτά, μποροῦμε νά λέμε '' Ἅγιε τοῦ Θεοῦ, πρέσβευε ὑπέρ ἐμοῦ''.

Ἐπί πλέον νά ἀναφέρωμε ἐδῶ ὅτι, ἄν θέλη κάποιος, μπορεῖ νά λέγη, ἐκτός ἀπό τό '' Ἅγιε τοῦ Θεοῦ, πρέσβευε ὑπέρ ἐμοῦ'', ἀνάλογα μέ τήν περίπτωσι καί τήν περίστασι, ὅπως βγαίνει ἀπό μέσα του, νά λέγη '' Ἅγιε τοῦ Θεοῦ, πρέσβευε ὑπέρ ἡμῶν'', ἤ ἀκόμη νά προσεύχεται εἰς τούς Ἁγίους καί γιά τίς ψυχές τῶν κεκοιμημένων.
Τώρα μετά ἀπό αὐτά, ἄς ἀναφέρωμε ὅτι ἡ σωστότερη ἀναλογία χρόνου, πού πρέπει νά διαθέτωμε μέ τό κομβοσχοίνι, γιά ὅλες τίς προσευχές πού προαναφέραμε εἶναι ἡ ἑξῆς. Χωρίς βέβαια νά εἴμαστε ἀπόλυτοι, ἁπλῶς λέμε ἕναν λογισμό μέ βάσι βέβαια ἐκεῖνα πού ἀκούσαμε ἀπό τούς Γεροντάδες μας:

Τρεῖς μονάδες χρόνου εἰς τόν Χριστό, σταυρωτά, καί μία μονάδα χρόνου εἰς τήν Παναγία, σταυρωτά. Ἐπί πλέον, τρεῖς μονάδες χρόνου εἰς τόν Χριστό, εὐχή, ἐλεύθερα, γιά τόν ἑαυτό μας, καί μία μονάδα χρόνου εἰς τήν Παναγία, εὐχή, ἐλεύθερα, ἐννοεῖται πάλι γιά τόν ἑαυτό μας. Ἀκόμη, τρεῖς μονάδες χρόνου εἰς τόν Χριστό μέ τό ''Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησον ἡμᾶς'', γιά ὅλους τούς ζῶντας, καί μία μονάδα χρόνου εἰς τήν Παναγία, λέγοντας ''Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς''. Ἐπίσης, τρεῖς μονάδες χρόνου εἰς τόν Χριστό λέγοντας ''Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἀνάπαυσον τούς δούλους Σου'' καί μία μονάδα χρόνου εἰς τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο, λέγοντας ''Ὑπεραγία Θεοτόκε, ἀνάπαυσον τούς δούλους Σου''. Καί τέλος, μία μονάδα χρόνου εἰς τούς Ἁγίους τῆς κάθε ἡμέρας.

Τώρα, τόν ὑπόλοιπο χρόνο μποροῦμε καί ἐνδείκνυται νά λέμε κυριώτατα, τό ''Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με'', εἴτε μέ κομβοσχοίνι, εἴτε χωρίς αὐτό, εἴτε παράλληλα μέ ἄλλες ἀσχολίες, ὅπως ἤδη ἔχωμε ἐξηγήσει.

Τώρα, οἱ τρεῖς μονάδες χρόνου μπορεῖ νά εἶναι, εἴτε τριακόσιοι κόμβοι, εἴτε ἑκατό κόμβοι, εἴτε καί ἄλλος ἀριθμός. Ἄν οἱ τρεῖς μονάδες χρόνου εἶναι τριακόσιοι κόμβοι, γιά παράδειγμα, ἔ τότε, ὅπως καταλαβαίνετε, ἡ μία μονάδα χρόνου εἶναι τό ἕν τρίτον, δηλαδή ἑκατό κόμβοι. Ἄν οἱ τρεῖς μονάδες χρόνου εἶναι ἑκατό κόμβοι, τότε ἡ μία μονάδα χρόνου εἶναι περίπου τριάντα τρεῖς κόμβοι. Ὁπότε στήν δεύτερη περίπτωσι βγαίνουν δέκα ἑπτά ἑκατοστάρια - 4Χ4=16, καί 16+1 (εἰς τούς Ἁγίους)=17. Ἐνῶ ἄν εἶναι τριακοσάρια τά κομβοσχοίνια - τά τυπικά εἶναι διάφορα - βγαίνουν δέκα ἑπτά τριακοσάρια. Ὅπως μᾶς ἔλεγε ὁ π. Ἐφραίμ ὁ Κατουνακιώτης, πού ἦταν ἕνας μεγάλος ἀγωνιστής μοναχός, ἔκανε, μόνο κάθε νύχτα, δέκα ἑπτά τριακοσάρια.

Καί στό σημεῖο αὐτό, ἄς ποῦμε κάποια πράγματα σχετικά καί ὠφέλιμα πού μᾶς εἶπε ὁ ἴδιος. Ἡ ρῆσις του ἦταν ἀποτέλεσμα τῆς ἰδικῆς του προσωπικῆς κεκτημένης πείρας, διότι ὁ π. Ἐφραίμ ἦτο πρότυπο μαρτυρικῆς καί ἀγωνιστικῆς ὑπακοῆς. Ἔλεγε: ''Χωρίς ὑπακοή δέν ἔρχεται ἡ εὐχή τοῦ Ἰησοῦ. Κάνε εὐχή ὅση ὥρα θέλεις. Ἄν δέν ἔχης ὑπακοή, δέν θά καρπίση ἡ καρδιακή εὐχή μέσα σου''. ''Καί, ἄν περιφέρεσαι - ἔλεγε σέ κάποιους μοναχούς - ἄσκοπα, πέρα-δῶθε, δέν θά μπορῆς νά λές τήν εὐχή ὅπως πρέπει. Θά πιέζεσαι καί δέν θά βγαίνη. Θά ζορίζεσαι πολύ χωρίς τό ἀνάλογο ἀποτέλεσμα. Ἄν εἶσαι ''γυρολόγος'', ἔτσι τό ἔλεγε, ''δέν θά τρέχη'' - ἀκοῦστε ἔκφρασι - ἡ εὐχή. Ἐνῶ, ἄν πᾶς κάπου, ὄχι ἀπό μόνος σου, ἀλλά ἀπό ὑπακοή στόν Γέροντά σου, ἐκεῖ πού θά πᾶς, ἔστω κι ἄν ὑπάρχουν κάποιοι κίνδυνοι ἤ κάποια ἐξωτερική φασαρία ἤ πολυκοσμία καί τά παρόμοια, θά δῆς ὅτι ἐπειδή εἶσαι στήν ὑπακοή, καί βέβαια ἐπειδή προσέχεις, ἐννοεῖται ὅσο ἐξαρτᾶται ἀπό ἐσένα, κάποιες φορές ἡ εὐχή θά βγαίνη αὐτόματα ἀπό μέσα σου μέ μεγαλύτερη εὐκολία καί ἄνεσι ἀκόμη καί ἀπό τότε πού ἤσουν στήν ἡσυχία τοῦ κελλιοῦ σου''. Φυσικά αὐτό εἶναι μία δωρεά τοῦ Θεοῦ λόγῳ τῆς ὑπακοῆς.

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, εἶναι ὄντως πολύ λεπτή ἡ πνευματική ζωή. Εἶναι ἐπιστήμη ἐπιστημῶν, τέχνη τεχνῶν. Πολλές φορές ἕνας σωστός λογισμός, μία σωστή ἐσωτερική μας τοποθέτησι, γίνεται γενεσιουργός αἰτία νά ἔρχεται ἡ εὐχή στόν ὕπνο, ἤ νά διευκολύνη τήν εὐχή κατά τόν ξύπνιο μας. Ἐνῶ ἀντίθετα ἕνας κακός λογισμός, μία μή σωστή τοποθέτησί μας, ἔστω καί σέ ὕπουλη, σέ λανθάνουσα μορφή, κρυμμένη μέσα μας, γίνεται δυστυχῶς πνευματικός φράχτης, πού ἐλαχιστοποιεῖ τήν παροχή, τήν ρευστότητα, τήν εὐκολία τῆς εὐχῆς. Γίνεται ἀνασταλτικός παράγοντας γιά τήν εὐχή. Γι᾽ αὐτό ἔλεγε καί κάποιος Γέροντας, ''ὅσο ἀξίζει μερικές φορές ἕνας σωστός λογισμός, δέν ἀξίζουν ἐπί παραδείγματι χίλιες μετάνοιες''.

Ἐπίσης στό σημεῖο αὐτό νά ἀναφέρωμε, ὅτι μποροῦμε ἐάν θέλωμε, καί κατόπιν βέβαια συνεννοήσεως μέ τόν πνευματικό μας, νά κάνωμε κάποιες ἀκολουθίες, ἰδιαίτερα ὅταν δέν ὑπάρχη ἡ δυνατότητα νά πᾶμε στήν ἐκκλησία, ἤ γιά κάποιο λόγο δέν ἔχομε τίς ἀπαραίτητες συνθῆκες ἤ τά σχετικά βιβλία πού ἀπαιτοῦνται κλπ. Μποροῦμε λοιπόν κάποιες ἀκολουθίες νά τίς κάνωμε μέ τό κομβοσχοίνι, εἴτε λέγοντας τήν εὐχή προφορικά, εἴτε νοερά, μέ ἤ χωρίς κομβοσχοίνι ἀνάλογα, εἴτε αὐτή ἡ ἀκολουθία εἶναι Ἑσπερινός, ἤ Ὄρθρος, ἤ Ἀπόδειπνο, ἤ Θεία Μετάληψι, ἤ Παράκλησι στήν Παναγία μας, ἤ ἄλλες ἀκολουθίες.

Βέβαια δέν θά θέλαμε σήμερα νά ἀναφερθοῦμε σέ λεπτομέρειες εἰς τήν ἀγάπη σας, τοὐλάχιστον στήν φάσι αὐτή, ἀλλά σάν πρώτη ἐνημέρωσι ἀναφέρομε, ὅτι τόν χρόνο πού πάνω-κάτω ἀπαιτεῖται γιά κάποια συγκεκριμένη ἀκολουθία πού θέλομε νά κάνωμε μέ τό κομβοσχοίνι, τόν χρόνο λοιπόν αὐτόν τόν χωρίζομε, κατά προσέγγισι βέβαια, σέ εὐχή στόν Χριστό, σέ εὐχή στήν Παναγία καί σέ εὐχή στόν Ἅγιο ἤ στούς Ἁγίους πού ἐκείνη τήν ἡμέρα ἑορτάζουν. Ἐπί παραδείγματι, ἄν ἕνας καθημερινός Ἑσπερινός διαρκῆ περίπου μισή ὥρα, μποροῦμε νά κάνωμε, πάνω-κάτω, εἴκοσι λεπτά εὐχή στόν Χριστό - ''Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με'' - πέντε λεπτά περίπου στήν Ὑπεραγία Θεοτόκο, λέγοντας ''Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον με, ἤ σῶσον ἡμᾶς'', καί πέντε λεπτά περίπου στούς Ἁγίους τῆς ἡμέρας πού ἑορτάζουν. Βέβαια, ὅλα αὐτά δέν μπαίνουν σέ καλούπια καί οὐσιαστικά εἶναι θέμα προσωπικό τοῦ καθενός καί θέμα τῆς συνεννοήσεώς του μέ τόν πνευματικό. Τά τυπικά εἶναι πάρα πολλά. Ὅλα εἶναι καλά καί ἅγια, ἀρκεῖ νά γίνωνται μέ σωστή διάθεσι.

Μάλιστα ἐν προκειμένῳ ἔλεγε ὁ π. Ἐφραίμ ὁ Κατουνακιώτης, ὅτι: ''Ὅταν κάνης μόνος σου εὐχή, ὅλο τό κέρδος εἶναι καθαρό, εἶναι δικό σου, νά ποῦμε...''. Ἔτσι ὡμιλοῦσε... ''Ἐνῶ, ἄν εἶναι πολλοί παρόντες, μία συμβαίνει τό ἕνα, μία τό ἄλλο, καί λίγο-πολύ ἐπέρχεται μία κάποια διάσπασις''. Βέβαια ὁ Γέροντας μᾶλλον ὡμιλοῦσε γιά τόν ἑαυτό του. Γιά μᾶς τά πράγματα δέν εἶναι ἀκριβῶς ἔτσι. Σέ μᾶς χρειάζεται καί τό ἕνα καί τό ἄλλο. Δηλαδή χρειάζεται καί ἡ κοινή προσευχή καί ἡ κατά μόνας προσευχή.

Συμπληρωματικά ἄς ἀναφέρωμε στό σημεῖο αὐτό, ὅτι μέ τήν μέθοδο αὐτή τῆς προσευχῆς τοῦ Ἰησοῦ, εἴτε μέ κομβοσχοίνι, εἴτε χωρίς αὐτό, ἐνδείκνυται καί ἐπιβάλλεται νά κάνωμε καί ἄλλου εἴδους προσευχές, εἴτε αὐτές εἶναι ἱκετευτικές, εἴτε εἶναι δοξολογικές, κλπ. Μποροῦμε ἐπί παραδείγματι νά λέμε ''Ἁγία Τριάς ὁ Θεός, ἐλέησον καί σῶσον ἡμᾶς''. Νά τό λέμε δηλαδή μέ ἤ ἄνευ κομβοσχοινοῦ, ἤ νά προσευχώμεθα στόν ἅγιο φύλακα ἄγγελό μας. Ἤ ἀκόμη καί σέ ὅλους τούς ἀσωμάτους ἁγίους ἀγγέλους, ἰδιαίτερα δέ κάθε Δευτέρα, πού ὡς γνωστόν τιμῶνται ὅλες οἱ οὐράνιες δυνάμεις.

Μποροῦμε ἐπί πλέον νά προσευχώμεθα στόν Σταυρό τοῦ Χριστοῦ, πού ἔχει δύναμι ἀκατάλυτη, λέγοντας ''Σταυρέ τοῦ Χριστοῦ, σῶσον ἡμᾶς τῇ δυνάμει Σου''.

Ἀκόμη, καλό εἶναι νά προσευχώμεθα στούς Ἁγίους Πάντας, λέγοντας '' Ἅγιοι Πάντες, πρεσβεύσατε ὑπέρ ἐμοῦ, ἤ πρεσβεύσατε ὑπέρ ἡμῶν'', ἀνάλογα μέ τήν περίστασι. Καί βέβαια ἐπιβάλλεται νά προσευχώμεθα καί στόν Ἅγιο τοῦ ὁποίου φέρομε τό ὄνομα. Ἔτσι βλέπομε ὅτι οἱ περιπτώσεις αὐτές, πού μποροῦμε νά κάνωμε πολλές ἄλλες προσευχές μέ το κομβοσχοίνι ἤ χωρίς αὐτό, εἶναι πάρα πολλές.

Πρίν ἀρκετά χρόνια στό Ἅγιον Ὄρος, ὑπῆρχε ἕνας μοναχός πολύ βιαστής, πού ἐνῶ ἔκανε κομβοσχοίνι στήν Λιτή ἑνός μοναστηριοῦ, εἶδε σέ ὅραμα, κατά τήν διάρκεια τῆς εὐχῆς, τόν ἀρχάγγελο Μιχαήλ, ὅπως ἀκριβῶς εἶναι ἁγιογραφημένος στίς εἰκόνες αὐτοῦ τοῦ ἰδίου μοναστηριοῦ. Τόν εἶδε μέ μανδύα πού ἀνοιγόκλεινε. Βέβαια αὐτός ὁ μοναχός τήν στιγμή ἐκείνη, ποῦ νομίζετε ὅτι ἔκανε εὐχή; Ἔκανε εὐχή εἰς τούς Ἁγίους Πάντας. Καί ὅμως τοῦ ἐνεφανίσθη ἐν ὁράματι ὁ ἀρχάγγελος Μιχαήλ. Καί αὐτό μπορεῖ νά γίνη, διότι ὅλος ὁ οὐράνιος κόσμος διέπεται ἀπό τήν κοινή ἐνέργεια τοῦ ἑνὀς καί τοῦ αὐτοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὅπως συμβαίνει καί τό ἀντίστροφο. Τό ἕν καί τό αὐτό Ἅγιο Πνεῦμα ἐνεργεῖ ἀναλόγως καί ποικιλοτρόπως, ὅπως Αὐτό κρίνει.

Καί ἐδῶ ἄς ἀναφέρωμε ὅτι ὁ ἴδιος αὐτός μοναχός, ὁ ὁποῖος σημειωτέον ἦτο καί πολύ καλλίφωνος, κάποια φορά ἐνῶ ἔψαλλε, παρασύρθηκε ἀπό τήν γλυκύτητα τῆς μελωδίας του καί ξέφυγε ὁ νοῦς του ἀπό τά νοήματα τῶν τροπαρίων τά ὁποῖα ἔψαλλε. Καί ἐπέτρεψε ὁ Θεός καί ἄνοιξαν τά ἐσωτερικά πνευματικά μάτια τῆς ψυχῆς του καί τί εἶδε, λέτε; Εἶδε τόν διάβολο νά χορεύη κάτω ἀπό τόν πολυέλαιο, νά τόν κοροϊδεύη καί νά σαρκάζη εἰς βάρος του. Τότε ἔπαθε τέτοιο πνευματικό σόκ, πού μετά δυσκολίας μπόρεσε νά τελειώση τό τροπάριο τό ὁποῖο ἔψαλλε. Ἀπό τότε θεωροῦσε τόν ἑαυτό του παίγνιο τῶν δαιμόνων καί μετά, ἄν καί ἦτο ὅπως ἤδη εἴπαμε πάρα πολύ καλλίφωνος, μετά μεγίστης δυσκολίας ἐδέχετο νά ψάλλη.

Τώρα ἐν κατακλεῖδι ἄς ἀναφέρωμε, ὅτι ὅταν εἶναι δυνατόν, εἶναι προτιμητέο νά γίνεται ἀπό τήν πλευρά μας κάποια σχετική προετοιμασία γιά τήν εὐχή. Εἶναι πάρα πολύ καλό, ἄν κάποια στοιχειώδης μελέτη προηγῆται τῆς εὐχῆς, γιατί ἔτσι συγκεντρώνεται καλύτερα ὁ νοῦς μας στήν εὐχή. Ἡ μνήμη τοῦ θανάτου θά μᾶς βοηθήση πάρα πολύ, γιά νά γίνη ἡ προσευχή μας πιό καθαρή, πιό ἀμετεώριστη, χωρίς δηλαδή διασπάσεις καί μετεωρισμούς. Καί γενικῶς, ὅ,τι μᾶς βοηθάει στήν συγκέντρωσι καί στήν καλυτέρα προσωπική μας ἀπόδοσι στό συνεχές ἀγώνισμα τῆς εὐχῆς, εἶναι ὄντως εὐλογημένο. Ἐνῶ ἀντίστροφα, ὅ,τι μᾶς ἀποσπᾶ καί μᾶς ἐμποδίζει, πρέπει εἰ δυνατόν, πάσῃ θυσίᾳ νά τό ἀποβάλλωμε.

Κάποιος μοναχός ἐπί παραδείγματι μέ τό σκουφί του ἐκάλυπτε κάποιες φορές καί τά ἴδια του τά μάτια, ὅταν ἔλεγε τήν εὐχή, γιά νά μή δέχεται ἐξωτερικές παραστάσεις καί περισπᾶται ὁ νοῦς του. Βέβαια, οἱ περιπτώσεις εἶναι ἀμέτρητες, ἀνάλογα μέ τίς συνθῆκες καί τίς προσωπικές ἰδιοσυγκρασίες τοῦ καθενός. Τό ζητούμενο ὅμως εἶναι νά δημιουργοῦμε κατάλληλο κλῖμα γιά τήν προσευχή.

Αὐτά ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, σέ πρώτη βέβαια φάσι, εἴχαμε νά ἀναφέρωμε εἰς τήν ἀγάπη σας περί εὐχῆς. Ἄν χρειασθῆ, θά ἐπανέλθωμε εἰς τό μέλλον.
Νά μή ξεχνοῦμε ὅμως ποτέ, ὅτι ἡ εὐχή δέν μπορεῖ τελικά νά διδαχθῆ. Ὅπως καί ὅλα τά πνευματικά θέματα στό βάθος τους δέν μποροῦν νά διδαχθοῦν. Ὅλα αὐτά μαθαίνονται τελικά ἐκ πείρας.

Ἡ προσευχή ποτέ δέν πάει χαμένη. Ὁ πειρασμός ὅμως γι᾽ αὐτόν ἀκριβῶς τόν λόγο, θέλει νά βρίσκη τρόπους νά μᾶς ἐμποδίζη ἀπό τήν προσευχή. Πάντα καραδοκεῖ, μέ τήν α´ ἤ β´ μορφή καί προσπαθεῖ νά μᾶς ἀποσπάση τήν προσοχή, ὥστε τελικά νά μή προσευχώμεθα, ἤ νά προσευχώμεθα ὅσο γίνεται λιγώτερο καί ὄχι σωστά. Γιατί ἁπλούστατα μέ τήν προσευχή, ἐκτός τῶν ἄλλων πνευματικῶν ὠφελειῶν πού ἔχομε, φρίσσουν τά δαιμόνια.
Μᾶς ἔλεγε σχετικά ὁ μακαριστός Γέροντας Παΐσιος: ''Πολλές φορές ὁ πειρασμός μοῦ στέλνει ἀνθρώπους, ὄχι γιά ὠφέλεια, ἀλλά γιά νά μέ ἀποσπάση ἀπό τήν προσευχή. Ἀλλά καί τό ἀντίθετο συμβαίνει. Καταλαβαίνω πότε τούς ἀνθρώπους πού ἔρχονται ἐδῶ τούς στέλνει ὁ Θεός''.

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί εὔχομαι, ὅπως τό μικρό παιδί, τό βρέφος, δέν καταλαβαίνη μέν ἀπό τί ἀποτελεῖται τό γάλα, ὅμως διαισθάνεται ὅτι τρέφεται ἀπό αὐτό, γι᾽ αὐτό καί τό ἀναζητᾶ διακαῶς καί μέ κλάμμα καί τό ρουφᾶ, ἔτσι κι ἐμεῖς, μέ πάντα νηπιακό φρόνημα, νά ρουφοῦμε τίς ἐνέργειες τῆς εὐχῆς μέσα μας. Διότι ἀρκετοί γράφουν βιβλία ὁλόκληρα γιά τήν εὐχή, καί καλά κάνουν ἀπό μία ἄποψι, ἀλλά τό πλέον ζητούμενο γιά ὅλους μας, εἶναι ποιός τελικά γλυκαίνεται καί γεύεται τούς ἀτελείωτους καρπούς τῆς προσευχῆς. Γιά νά γίνη ὅμως αὐτό, ὅπως ἤδη ἔχομε ἀναλύσει, χρειάζεται ἀγῶνας.

Ἀγῶνας λοιπόν. Ἀγωνίζεσθε ἀδελφοί μου, ἀγωνίζεσθε. Γιατί ἐκεῖνο πού ἔχει ἀνάγκη ὁ κόσμος σήμερα εἶναι τελικά ἡ ὕπαρξις ἁγίων ψυχῶν. Καί ὅσο ἀξίζει μία χαριτωμένη καί ἁγιασμένη ψυχή καί ὅσα καταφέρει νά κάνη μία τέτοια ψυχή, δέν μποροῦν, ὅσο καί ἄν θέλουν, ὅσο καί ἄν προσπαθοῦν, ὅλοι οἱ ὑπόλοιποι νά κάνουν. Διότι δυστυχῶς εἰς τίς ἡμέρες μας - φαίνεται ὅτι εἶναι γενικό τό κακό -, ἐμεῖς οἱ σύγχρονοι Ὀρθόδοξοι κατά κανόνα, ρίχνομε τό βάρος στήν ἐξωτερική ὀργάνωσι τῆς ζωῆς μας, κλπ., καί δέν φροντίζομε ὅσο πρέπει γιά τόν προσωπικό μας ἁγιασμό. Ἐνῶ χρειάζονται καί τά δύο. Καί πρωτίστως, πολύ περισσότερο εἶναι ἀπαραίτητος ὁ προσωπικός μας ἁγιασμός. Ὅλα δέ τά ὑπόλοιπα μέ τά ὁποῖα ἀσχολούμεθα, δέν πρέπει παρά νά συντελοῦν τελικά εἰς τήν δική μας πνευματική πρόοδο.  Ἄν κάναμε ἐσωτερική ἐργασία στόν ἑαυτό μας, τελικά καί τόν ἑαυτό μας θά σώζαμε καί θά βελτιώναμε, καί πολλούς ἄλλους θά παρασύραμε εἰς τήν σωτηρία χωρίς ἰδιαίτερη προσπάθεια. Ἐνῶ, ἐμεῖς συνήθως κάνομε τό ἀντίθετο. Πρίν ἀσχοληθοῦμε μέ τόν ἑαυτό μας, κοιτᾶμε νά σώσωμε τούς ἄλλους, ὁπότε οὔτε ἐμεῖς ὠφελούμεθα, ἀλλά καί οἱ ἄλλοι γιά λόγους προφανεῖς κλωτσᾶνε καί σκανδαλίζονται.
Αὐτά, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, εἶχα νά ἀναφέρω εἰς τήν ἀγάπη σας.

Εὔχομαι λοιπόν, ὅλοι μας νά οἰκειοποιηθοῦμε αὐτήν τήν μέθοδο τῆς προσευχῆς πού ἀνεπτύξαμε, γιατί ὅπως εἴπαμε, εἶναι μέν ἡ πιό ἁπλῆ, ἀλλά ταυτόχρονα εἶναι καί ἡ πιό δραστική μέθοδος προσευχῆς ἐναντίον τῶν τριῶν μεγάλων μας ἐχθρῶν, τοῦ ἑαυτοῦ μας, τοῦ διαβόλου καί τοῦ κόσμου, οὕτως ὥστε νικηταί τῆς πολυποίκιλης ἁμαρτίας νά εἰσέλθωμε Χάριτι Θεοῦ εἰς τήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν.
Ἀμήν. Γένοιτο.

http://www.impantokratoros.gr/9594631B.el.aspx

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΩΣ ΣΥΝΕΡΓΟΣ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Η Ενανθρώπηση του Κυρίου έπρεπε να πραγματοποιηθεί μετά από την ελεύθερη συγκατάθεση και αποδοχή της από τους ανθρώπους. Η εν Χριστώ αγάπη του Θεού πρέπει να γίνει αποδεκτή σε μία κοινωνία εμπιστοσύνης, υπακοής και αγάπης του ανθρώπου. Γι’ αυτό και ο Θεός «της υπομονής και της παρακλήσεως» αναζητούσε σε όλη την περίοδο της Ιεράς Ιστορίας το κατάλληλο πρόσωπο, που θα εκπροσωπούσε όλους τους ανθρώπους και θα αποδεχόταν την έλευση του Μεσσίου προσφέροντας μάλιστα την «ανθρώπινη σάρκα» στον Θεό Λόγο.


Η Παρθένος Μαρία ήταν εκείνη, που ετοιμάστηκε από τον Θεό, αλλά και από την καθαρή, παρθενική και αμόλυντη φύση της να γίνει η Μητέρα του Ενανθρωπήσαντος Κυρίου. Η Παναγία εκπροσωπεί ολόκληρο το ανθρώπινο γένος στην αποδοχή και την συνεργία του μυστηρίου της Θείας Οικονομίας. Η Παναγία αντιπροσωπεύει το «πεπτωκός» ανθρώπινο γένος του παλαιού Αδάμ, αλλά συγχρόνως με το μυστήριο της Σαρκώσεως του Χριστού αρχίζει και μία νέα δημιουργία (=καινή κτίση).


Η Παναγία δέχθηκε την Χάρη του Θεού και σ’ αυτό συνετέλεσε πολύ η προσωπική της αγιότητα και καθαρότητα από κάθε αμαρτία. Το μυστήριο της Παναγίας αρχίζει από την πλήρη αφιέρωση της στον Θεό και τον πνευματικό αγώνα κατά της αμαρτίας και μάλιστα σ’ ένα απαράδεκτο και αρνητικό περιβάλλον, όπως ήταν η κωμόπολη της Ναζαρέτ. Εδώ φαίνεται καθαρά, πως οι θεουργικές δυνάμεις του «κατ’ εικόνα Θεού» πλασθέντος ανθρώπου διαθέτουν τον εσωτερικό δυναμισμό, που μπορεί να μεταλλάξει σε καλό δρόμο και το χειρότερο κοινωνικό περιβάλλον.


Αν ο άνθρωπος δεν ακολουθεί αυτό το υπόδειγμα της Παναγίας, τότε ο πνευματικός δυναμισμός και εξοπλισμός του αδυνατεί και υποτάσσεται στην τραγική και δαιμονική κατάσταση του περιβάλλοντος. Η Παναγία είναι η Κεχαριτωμένη, «ότι εύρε χάριν παρά Θεού» για να γίνει Μητέρα του Σαρκωθέντος Θεού Λόγου. Η ειδική όμως πληρότητα της χάριτος του Θεού αποκαλύπτεται στην Παναγία, όταν φθάνει στο σημείο να αποδέχεται πρώτη από όλα τα κτίσματα την σωτηρία του θυσιασθέντος Υιού και Θεού της.


Η μετοχή της Παναγίας σ’ αυτή την σωτηρία δεν είναι μόνο η ρομφαία, που πέρασε και ετραυμάτισε την μητρική καρδιά της. Έχουμε όμως και την πλήρη αποδοχή της σωτηρίας, που την οδήγησε στην «κατά χάριν» θέωση της από αυτόν ακόμη τον παρόντα κόσμο. Το μυστήριο της Ενανθρωπήσεως του Κυρίου, όπου με την συμμετοχή της συνείργησε η Παναγία, ήταν και γι’ αυτήν το μυστήριο της προσωπικής υπάρξεως της. Βέβαια η κατάσταση της υπάρξεως της ήταν ξεχωριστή και μοναδική. Γι’ αυτό και η παρθενική της καθαρότητα εστόλισε την ζωή της, που ήταν αφιερωμένη και παραδομένη στο θέλημα του Θεού.


Η Παναγία ζούσε για τον Θεό και όχι αποκλειστικά για τον εαυτό της. Η Αειπαρθενία της Θεοτόκου αναφερόταν και στον νουν και την ψυχή και το σώμα της. Η Εκκλησία μας θεωρεί την Παναγία σε μια κατάσταση πληροτητος και τελειό-τητος και την βλέπει πάντα αχώριστα ενωμένη με τον «Υιόν και Θεόν» της «καθήμενον εν δεξιά του Θεού και Πατρός». Η Εκκλησία μας ψάλλουσα ομολογεί:
«Τάφος και νέκρωσις ουκ εκράτησεν ως γάρ ζωής μητέρα προς την ζωήν μετέστησεν, ο μήτραν οικήσας αειπάρθενον» (Κοντάκιο Κοιμήσεως). Η Παναγία είναι μια ζώσα μετοχή στη μεσιτική ιδιότητα του Ιησού Χριστού ( = Μεσίτης Θεού και ανθρώπων) και στη λυτρωτική και σώζουσα αγάπη Του. Η Θεοτόκος είναι η πραγματική κοινή Μητέρα όλων των ανθρώπων, γιατί η ουσία της μητρότητας της είναι η πλήρης ταύτιση της με τον Θεάνθρωπο Κύριο. Από τον βαθμό της λατρείας του ανθρώπου προς την Θεοτόκο εξαρτάται και η αναγεννώσα και σώζουσα σχέση του με την Εκκλησία.
Η Παναγία την εικονίζει και αδιάκοπα συνδέει τους ανθρώπους μαζί Της, δηλαδή με τον Ιησού Χριστό.
ΚΩΝ/ΝΟΥ ΣΟΦ. ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗ


ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΥΠΑΡΞΗ

Μητρική μεσιτεία
Η Υπεραγία Θεοτόκος είναι πνευματική Μητέρα των Χριστιανών, διότι ο Υιός της είναι αδελφός μας, καθώς είπε ο ίδιος «πορεύου προς τους αδελφούς μου» (Ιωάννου κ' 17). Ακόμη είναι Μητέρα των Χριστιανών, διότι κοινωνούμε την πανάχραντο σάρκα του Υιού της κατά Συμεών τον νέον θεολόγον. Άρα κάθε Χριστιανός είναι υιός κατά χάριν της Παναγίας και πρέπει να την μακαρίζει, διότι υπερβαίνει κατά την αγάπη και συμπάθεια, την φιλοστοργία και τα σπλάγχνα, όλες τις φυσικές μητέρες.
Πρέπει να γνωρίζουμε ότι η Κυρία Θεοτόκος μεσιτεύει μεταξύ του σαρκωθέντος Ιησού και των ανθρώπων. Ο άγιος Γερμανός λέει ότι χωρίς την βοήθεια της Θεοτόκου κανείς δεν θα ήταν πνευματικός, κανείς δεν θα γνώριζε τον Θεό, κανείς δεν θα σωζόταν, κανείς δεν θα εύρισκε έλεος. Αυτή δίνει καιρό μετανοίας στον αμαρτωλό και στον αδιόρθωτο. Γι’ αυτό ο θλιβόμενος σ’ αυτήν καταφεύγει, ο άρρωστος σ’ αυτήν προσκολλάται, ο πολεμούμενος πίσω απ’ αυτήν οχυρώνεται, αυτή μεταβάλλει το θυμό-οργή-θλίψη των πονηρών αγγέλων, αυτή μεταστρέφει την απειλή και καταδίκη, διότι αγαπά πολύ το γένος των Χριστιανών. Γι’ αυτό ο λαός των Χριστιανών με δισταγμό αποτείνεται στον Θεό, ενώ με θάρρος αυτήν παρακαλεί και της έχει εμπιστοσύνη.


Μέσω της Θεοτόκου πρέπει να ικετεύουμε τον Χριστό, που γεννήθηκε απ’ αυτήν. Καθώς διά της παραβάσεως του Αδάμ το ανθρώπινο γένος αμάρτησε στον Θεό και Πατέρα και συμφιλιώθηκε με Αυτόν μέσω του Κυρίου μας Ιησού Χριστού (Ρωμαίους ε' 10), έτσι και όταν αμαρτάνουμε και γινόμαστε εχθροί του Χριστού, δεν μπορούμε με άλλο μέσο ν’ απολαύσουμε τη συγχώρηση των αμαρτιών μας και να συμφιλιωθούμε με Αυτόν, παρά μόνο μέσω της Πανάχραντου και αγαπημένης του Μητέρας, διά της οποίας κατατροπώνουμε και τους εχθρούς μας Δαίμονες, (ιε' 319).


Από αυτά συμπεραίνουμε ότι, επειδή ο Υιός του Θεού είναι χρεώστης στη Μητέρα Του, γι’ αυτό χρεωστικώς έπρεπε να την δοξάσει με όλες τις θεοπρεπείς δόξες και τιμές πρώτον, και δεύτερον χρεωστικώς πρέπει να εισακούει τις ικεσίες και αιτήσεις της Μητέρας Του.
Είδες δόξες, αγαπητέ; είδες μεγαλεία της Παρθένου; Πρόστρεχε λοιπόν με ευλάβεια και πίστη σ’ αυτήν και δι’ αυτής θα λάβεις από τον Θεό τα προς σωτηρίαν αιτήματα σου (ιε' 548).
Η ΜΗΤΕΡΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ


Ιερομ. ΜΑΞΙΜΟΣ
 

ΜΕΣΙΤΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ

 

Όπως μας λέγουν και οι Νηπτικοί Πατέρες, υπάρχουν τρία στάδια προσευχής. Το πρώτο είναι η προσευχή των αιτημάτων μας προς το Θεό. Το δεύτερο είναι η προσευχή της δοξολογίας και της ευγνωμοσύνης. Και το τρίτο στάδιο είναι η προσευχή της σιωπής. Καθώς ο άνθρωπος κοινωνεί αγαπητικά με το Χριστό, σιωπά καμιά λέξη δεν μπορεί να εκφράσει τη Χάρη που βιώνει. Δεν έχουν διασωθεί πολλά από τα λόγια της Παναγίας μας, μας διδάσκει όμως με τη σιωπή Της.

Το κατ’εξοχήν πρότυπο προσευχής είναι η Υπεραγία Θεοτόκος.Ο πρώτος σταθμός, σύλληψη και γεννέσιον, η Παναγία ως καρπός προσευχής. Οι άτεκνοι Ιωακείμ και Άννα, προσεύχονται εκ βάθους καρδίας στο Θεό να τους χαρίσει ένα παιδί.

Ο Κύριος ανταποκρίνεται και σε βαθύ γήρας η Άννα καθίσταται έγκυος και γεννά την Παναγία μας. Ο δεύτερος σταθμός, τα Εισόδια. Η Παναγία προσφέρεται από τους γονείς Της στο Θεό, δοξολογόντας έτσι τον Ύψιστο, αντιπροσφέροντάς Του, το δώρο που τους χάρισε. Η Κυρία Θεοτόκος, εντός του ναού, γίνεται ο αχειροποίητος Ναός, μέσα στον οποίο θα κατοικήσει ο ίδιος ο Θεός. Ο τρίτος σταθμός, ο Ευαγγελισμός, η απόλυτη υπακοή. Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ, ανακοινώνει στην Μαριάμ, ότι εκ Πνεύματος Αγίου θα συλλάβει τον Υιό του Θεού και Εκείνη υπακούει, όχι δουλικά, αλλά ταυτίζεται με το θέλημα του Θεού ελεύθερα και γίνεται σκεύος εκλογής. Ο τέταρτος σταθμός, η Γέννηση του Χριστού, η προσευχή της Παναγίας μας δίνει καρπό. Στην ταπεινή φάτνη της Βηθλεέμ, η Θεοτόκος γεννά τον Δημιουργό και Κτίστη των απάντων. Ο πέμπτος σταθμός, ο εν Κανά γάμος, η προσευχή ως μεσιτεία. Κάποια στιγμή τελειώνει το κρασί και το ανακοινώνει στον Υιό Της, φυσικά ο Χριστός το γνώριζε.

Η Παναγία ενδιαφέρεται για τους ανθρώπους και τους προτρέπει ό,τι τους πει ο Κύριος να το εκτελέσουν. Μας δίδει το μήνυμα ότι Εκείνη μεσιτεύει, για τα προς σωτηρίαν αιτήματά μας, φθάνει και εμείς από τη σειρά μας να ταυτιστούμε με το Θείο θέλημα. Ο έκτος σταθμός, τα Θεία Πάθη, η προσευχή γλυκαίνει τον ανθρώπινο πόνο. Πάνω στο Σταυρό βλέπει τον Υιό και Θεό Της αιμόφυρτο. Επί του ξύλου του Σταυρού είναι τραυματισμένη ολόκληρη η ανθρωπότητα, εξαιτίας της παρακοής των πρωτοπλάστων.

Η υμνολογία της Εκκλησίας μας περιγράφει πολύ παραστατικά και ανθρώπινα τη στάση της Παναγίας μας, ενώπιον της οποίας πραγματώνεται το απολυτρωτικό έργο του Θεού για την ανθρωπότητα. Έβδομος και τελευταίος σταθμός, Κοίμηση και Μετάσταση. Δεν μπορεί να κρατήσει ο θάνατος και η γη το Θεοδόχο σώμα Της, μεταβαίνει στην όντως ζωή, στον Υιό Της. Η σκηνή αυτή μπορεί να περιγραφεί με τον ψαλμό του εσπερινού: “Κατευθυνθήτω η προσευχή μου, ως θυμίαμα ενώπιόν Σου”. Ως θυμίαμα η προσευχή της Παναγίας ανεβαίνει στο θρόνο του Θεού και προγεύεται την κοινή μας Ανάσταση.

π.Δαμασκηνός Κιαμέτης

Η τιμή της Παναγίας στην Αγία Γραφή Αρχιμανδρίτου Κλεόπα Ηλίε

Αρχιμανδρίτου Κλεόπα Ηλίε

 

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΓΡΑΦΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ.

 
(Έκδ. Ιερής Μονής Συχαστρίας, 1990)
Γιατί τιμούμε την Μητέρα του Κυρίου.

Εμείς οι Ορθόδοξοι χριστιανοί τιμούμε την Παναγία Παρθένο Μαρία πιό πολύ απ’ όλους τους αγίους και αγγέλους του ουρανού, διότι αυτή καταξιώθηκε να γεννήσει τον Χριστό, τον Σωτήρα του κόσμου, διά της επισκιάσεως του Αγίου Πνεύματος. Η τιμή την οποία αποδίδουμε στην Μητέρα του Κυρίου είναι εξαιρετική, τιμιωτέρα ή ευλαβεστέρα, επειδή αυτή δεν είναι μια μόνο «φίλη Του», όμοια με τους άλλους αγίους, αλλά είναι υπέρ-αγία (Παναγία) απ’ όλους τους αγίους και τους αγγέλους.

Γι’ αυτό, τόσο οι άγγελοι όσο και οι άνθρωποι την προσκυνούν και την τιμούν με προσευχές, άσματα, ακολουθίες και εγκώμια. Τοιουτοτρόπως χαιρέτησε αυτήν ο Αρχάγγελος Γαβριήλ στον Ευαγγελισμό (Λουκ. 1,28-29) και η Αγία Ελισάβετ, η μητέρα του Αγίου Ιωάννου του Βαπτιστού (Λουκ. 1, 40-43).

Η ίδια η Παναγία Παρθένος Μαρία προφητεύει διά του Αγίου Πνεύματος: «ιδού γαρ από του νυν μακαριούσι με πάσαι αι γενεαί, ότι εποίησέ μοι μεγαλεία ο δυνατός…» ( Λουκ. 1, 48-49). Απ’ αυτά τα λόγια καταλαβαίνουμε, ότι η εξαιρετική τιμή της Μητέρας του Κυρίου είναι ηθελημένη και ορισθείσα από τον Ίδιον τον Θεό. Αυτή την εξαιρετική τιμή την οποία προσδίδει η Ορθόδοξος Εκκλησία στην Παρθένο Μαρία συγκροτεί τη λατρεία της Μητέρας του Κυρίου.

Στα πλαίσια της λατρείας της Υπεραγίας Θεοτόκου, αναφέρουμε κατά πρώτον τις μεγάλες Θεομητορικές εορτές οι οποίες είναι: Το Γενέσιον της Υπεραγίας Θεοτόκου, Τα Εισόδια, ο Ευαγγελισμός, η Κοίμηση της Θεοτόκου. Κατόπιν οι ακολουθίες οι οποίες γίνονται στις Εκκλησίες και τα μοναστήρια προς τιμήν της, οι χαιρετισμοί, οι παρακλητικοί κανόνες, οι αγιογραφημένες εικόνες και στολισμένες τόσο όμορφα, προ πάντων οι θαυμαστές και πολλές άλλες προσευχές διά των οποίων ζητούμε την βοήθεια της Μητέρας του Κυρίου όλες τις ημέρες της ζωής μας.

Τιμούμε την Θεομήτορα διότι αυτή είναι η μητέρα η οποία εγέννησε τον Υιόν του Θεού και η πρώτη η οποία πρεσβεύει υπέρ του κόσμου εμπρός στην Παναγία Τριάδα. Αυτή μας βοηθά πιό πολύ στην κατάκτηση της σωτηρίας διά των αγίων της προσευχών.

Όμως, κατά την μακραίωνα ιστορία εμφανίσθηκαν και μερικοί βλάσφημοι τόσον εναντίον του Σωτήρος και του Ευαγγελίου Του, όσον και εναντίον της Μητέρας του Κυρίου, τους οποίους ονομάζουμε αιρετικούς η οπαδούς άλλων ομολογιών (νεοπροτεστάντες).

Ο Άγιος Απόστολος Παύλος στις επιστολές του δείχνει ότι στις έσχατες ημέρες θα εμφανισθούν άνθρωποι οι οποίοι δεν θα ανέχονται τη διδασκαλία της ορθής πίστεως, αλλά θα θέσουν διδασκάλους κατά τα έργα των, παρεκκλίνοντας προς τα παραμύθια. Δηλαδή, έχοντας την όψη της αληθινής πίστεως, θα αρνούνται την δύναμή της, συνεχώς διδάσκοντες και μη μπορώντας να φθάσουν στην αλήθεια της πίστεως, «Όν τρόπον δε Ιαννής Ιαμβής αντέστησαν Μωϋσεί, ούτω και ούτοι ανθίστανται τη αληθεία, άνθρωποι κατεφθαρμένοι τον νουν αδόκιμοι περί την πίστιν. Πονηροί δε άνθρωποι και γόητες προκόψουσιν επί το χείρον, πλανώντες και πλανώμενοι». (Β’ Τιμ. 3,8 και 13).

Εμείς από την αρχή της πλάσεως αυτού του έθνους, έτσι γνωριζόμαστε, ρουμάνοι και ορθόδοξοι χριστιανοί. Έτσι γεννηθήκαμε και έχουμε υποχρέωση να διατηρήσουμε αγνό και πλήρες ό,τι κληρονομήσαμε από τους προγόνους, ως από τον Ίδιον τον Θεό. Διότι λέγει ο Απόστολος Παύλος: «Στήκετε και κρατείτε τας παραδόσεις ας εδιδάχθητε είτε διά λόγου είτε δι’ επιστολής ημών» (Β’ Θες. 2, 15)

Οι Προτεστάντες (Διαμαρτυρόμενοι) και μαζί με αυτούς οι αιρετικοί νεοπροτεστάντες – οπαδοί των άλλων σύγχρονων ομολογιών – των ημερών μας, ονομαζόμενοι και «μεταμελημένοι», μεταξύ των πολλών τους συσκοτίσεων του νου τους και των ψευδών διδασκαλιών τους, βλασφημούν πιο πολύ την Παναγία Θεοτόκο και Αειπάρθενο Μαρία. Λένε αυτοί οι βλάσφημοι της Μητέρας του Κυρίου ότι δεν πρέπει να της αποδίδουμε μεγάλη τιμή διότι ούτε ο Ίδιος ο Υιός της Ιησούς Χριστός δεν την ετίμησε. Αυτό φαίνεται από τα λόγια του Σωτήρος: «είπε δε τις αυτώ, ιδού η μήτηρ σου και οι αδελφοί σου εστήκασιν έξω ζητούντές σε ιδείν, ο δε αποκριθείς είπε τω λέγοντι αυτώ, τις εστιν η μήτηρ μου και τίνες εισίν οι αδελφοί μου; και εκτείνας την χείρα αυτού επί τους μαθητάς αυτού έφη, ιδού η μήτηρ μου και οι αδελφοί μου, όστις γαρ αν ποιήση το θέλημα του πατρός μου του εν ουρανοίς, αυτός μου αδελφός και αδελφή και μήτηρ εστίν» (Ματθ. 12, 47-50). Το γεγονός, λοιπόν, ότι η Παρθένος Μαρία του ήταν μητέρα δεν έχει καμία σημασία έμπροσθέν του, οι εξ αίματος σχέσεις Του ή η σαρκική συγγένεια δεν έχουν καμία αξία ούτε προτίμηση εμπρός στις πνευματικές Του σχέσεις με εκείνους οι οποίοι κάνουν το θέλημα του Πατρός, όποιοι και αν είναι αυτοί.

Επίσης προσθέτουν ακόμη αυτοί, ότι αυτό, φαίνεται και από τον τρόπο με τον οποίον της απευθύνεται ο Σωτήρας και με άλλες ευκαιρίες, την ονομάζει γύναι, το οποίο σημαίνει ότι ήταν νυμφευμένη, δηλαδή όχι παρθένος, διότι κατ’ αυτόν τον τρόπον επαληθεύεται ο λόγος της Γραφής: « Ιησούς ουν ιδών την μητέρα και τον μαθητήν παρεστώτα ον ηγάπα, λέγει τη μητρί αυτού, γύναι, ιδού ο υιός σου…» (Ιωάν. 19,26). Επίσης την ονομάζει περιφρονητικά και στο γάμο της Κανά της Γαλιλλαίας: «Λέγει αυτή ο Ιησούς, τι εμοί και σοί γύναι;» (Ιωαν. 2,4). Έτσι, λοιπόν, εμείς σ’ αυτή την περίπτωση δεν μπορούμε να την θεωρήσουμε υπέρ-άνω (Υπεραγία) και δεν μπορούμε να της προσάγουμε μια λατρεία διαφορετική.

Αλλά δεν είναι έτσι όπως πιστεύουν όλοι αυτοί οι πλανεμένοι από την αλήθεια την οποία ερμηνεύουν κατά το δικό τους αρρωστημένο μυαλό και γεμάτο εγωισμό, διότι κατά την πρώτη περίπτωση γίνεται λόγος για άλλο και ειδικά ότι, εκτός από τη σαρκική συγγένεια, υπάρχει και μια άλλη συγγένεια με τον Χριστό, πολύ πιο μεγάλη και πιο σημαίνουσα, η ψυχική συγγένεια, η οποία συνίσταται στο να γίνεται το θέλημα του Θεού. Αυτή η συγγένεια όμως, δεν καταργεί και δεν μικραίνει τη σαρκική. Η διαφορά συνίσταται στο γεγονός ότι την ψυχική συγγένεια μπορεί να την κερδίσει ο οποιοσδήποτε, εκτελώντας το θέλημα του Πατρός. Συγγένεια σημαίνει όχι μόνο μία σχέση σαρκικής συγγένειας, αλλά και μια σχέση αγάπης και ψυχικής ενότητας. Εκείνος ο οποίος κάνει το θέλημα του Θεού, εκείνος γίνεται ψυχικά συγγενής με τον Θεό. Τοιουτοτρόπως, διά των λεγομένων πιο πάνω λόγων, ο Σωτήρας όχι μόνο δεν παραμέρισε τη σαρκική Του συγγένεια με τη Μητέρα Του, ούτε εμίκραινε την τιμή η οποία ήρμοζε σε μια μητέρα από τον υιό της, αλλά μόνο προσπάθησε να τονίσει ότι η άλλη συγγένεια με Αυτόν, η ψυχική, αν και είναι μεγάλης αξίας, μπορεί ωστόσο να την επιτύχει ο οποιοσδήποτε πιστός.

Συνεπώς, ήταν ένας λόγος προτρεπτικός και ενθαρρυντικός προς την μεριά του πλήθους, και όχι ένας περιφρονητικός προς τη Μητέρα Του. Ο Σωτήρας μας Ιησούς Χριστός, όσο βρισκόταν με τη Μητέρα Του στη γη, συνεχώς την άκουγε και την αγαπούσε και ήταν υποταγμένος προς αυτή (Λουκ. 2,51), και όταν του ζητούσε κάτι δεν έδειχνε ανυπάκουος προς αυτή. Έτσι, στο Γάμο της Κανά της Γαλιλαίας, στη ζήτηση της Μητέρας Του, Εκείνος έκανε το πρώτο θαύμα, μετατρέποντας το νερό σε κρασί (Ιωάν. 2,3-10). Κατόπιν είχε μεγάλη φροντίδα για την Μητέρα Του και ακόμη όταν ήταν κρεμάμενος στο σταυρό, της συμπεριφερόταν με φροντίδα και δίδοντας να την φροντίζει ο πιό αγαπημένος μεταξύ των μαθητών Του - ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής – κατά τις γραφές: «Ιησούς ούν ιδών την μητέρα και τον μαθητήν παρεστώτα όν ηγάπα, λέγει τη μητρί αυτού, γύναι, ίδε ο υιός σου. Είτα λέγει τω μαθητή, ιδού η μήτηρ σου, και απ’ εκείνης της ώρας έλαβεν ο μαθητής αυτήν εις τα ίδια» (Ιωάν. 19, 26-27). Βλέπεις ότι ο Σωτήρ εδώ, τον καιρό των πιο μεγάλων δοκιμασιών Του επί του σταυρού, δεν αμέλησε να δείξει φροντίδα προς το πρόσωπο της Μητέρας Του, η οποία τον γέννησε και τον ανέθρεψε; Και πώς θα ήταν δυνατόν να περιφρονήσει την Μητέρα Του, όταν ο Ίδιος ο Θεός έδωσε εντολή να τιμούμε τους γονείς, καθώς είναι γραμμένο: «Τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα σου …» (Δευτ. 5, 16).

Κατά δεύτερο δεν υπάρχει λόγος περιφρονήσεως, αλλά, τουναντίον, φαίνεται πως την εφρόντησε εμπιστεύοντάς την στην φροντίδα του Αποστόλου Ιωάννη – ξέροντας ότι Εκείνος δεν θα βρίσκεται πλέον στη γη για να την φροντίζει στο υπόλοιπο της ζωής της, καθώς δείξαμε και πιο πάνω. Αυτό το γεγονός δεν είναι μία ανεντιμότητα, αλλά αληθινά, μια μεγάλη τιμή και σεβασμός προς το πρόσωπο της Μητέρας Του, για την οποία ούτε στα βάσανα επί του σταυρού δεν ξεχνά να την φροντίζει, επακόλουθο της πιο μεγάλης αγάπης, την οποία είχε προς το πρόσωπό της, ως μητέρα. Εάν όμως την ονομάζει «γύναι», σε καμιά περίπτωση με την έννοια της παντρεμένης γυναίκας η με τον σκοπό της περιφρονήσεως, αλλά μόνο με την έννοια του γένους, του φύλου. Διότι κατά τον ίδιο τρόπο απευθύνθηκαν και οι δύο άγγελοι στον τάφο στη Μαρία την Μαγδαλινή: «Γύναι, τι κλαίεις;» (Ιωάν. 20, 12-13). Ενώ οι δύο άνδρες οι οποίοι παρέστησαν στην Ανάληψη του Κυρίου στους ουρανούς, είπαν προς τους Αποστόλους: Άνδρες Γαλιλαίοι, τι εστήκατε εμβλέποντες εις τον ουρανόν;» (Πράξ. 1,11). Ούτε οι άγγελοι, ούτε οι δύο άνδρες δεν απηύθυναν τα λόγια «γύναι» η «άνδρες» περιφρονητικά, αλλά τουναντίον κατά τρόπο θωπευτικό.

Ακόμη μας ερωτούν εκείνοι, που υπάρχει στην Αγία Γραφή ότι η Μαρία, η μητέρα του Ιησού, ήταν Παρθένος και Αειπάρθενος, έτσι όπως την ονομάζουμε εμείς. Ότι γέννησε όντως παρθένος, η Αγία Γραφή μας το δείχνει κατ’ αυτό τον τρόπο: Όταν ο Αρχάγγελος Γαβριήλ απεστάλη στη Ναζαρέτ και της ανήγγειλε ότι θα γεννήσει τον Υιόν του Θεού (Λουκ. 1,35), εισερχόμενος σ’ αυτήν την ονόμασε «κεχαριτωμένη» και «ευλογημένη συ εν γυναιξίν» (Λουκ. 1,28). Φαίνεται πως ο Αρχάγγελος προσκύνησε (τίμησε) την Παρθένον Μαρία, ονομάζοντάς την «κεχαριτωμένη» και «ευλογημένη εν γυναιξί» και ότι βρήκε μεγάλη χάρη από τον Θεό, πως δύναμη υψίστου την είχε επισκιάσει, και ότι συνέλαβε και γέννησε εκ Πνεύματος Αγίου τον Υιόν του Θεού. Αν και ήταν Παρθένος, μη γνωρίζοντας άνδρα, ο άγγελος Κυρίου δεν της είπε «ευλογημένη είσαι συ μεταξύ των παρθένων», αλλά «ευλογημένη συ εν γυναιξίν», με αυτό δεν δείχνει την περιφρόνηση προς την Υπεραγία Θεοτόκο, η οποία είναι «κεχαριτωμένη», αλλά αποκαλύπτει ένα παλαιό μυστήριο: «την συντριβή της κεφαλής του φιδιού διά της γυναικός» (Γεν. 3,15), και ότι αυτή θα είναι η μυστική και πνευματική Εύα η οποία θα γεννήσει τον νέον Αδάμ, Χριστό, ο Οποίος θα φέρει τη ζωή στον κόσμο.

Οι Θεοφόροι Πατέρες της Εκκλησίας λέγουν ότι ο Χριστός ονομάστηκε το σπέρμα της γυναικός (Γεν. 3,15), καθότι Αυτός δεν γεννήθηκε εκ σπέρματος ανδρός, αλλά εκ Πνεύματος Αγίου και από τα αμόλυντα αίματα της Υπεραγίας Παρθένου και έλαβε Σώμα.

Κατά την ημέρα της μεγάλης κρίσεως (Δευτέρας Παρουσίας), αυτή η Βασίλισσα και Παρθένος Μαρία, θα κάθεται εκ δεξιών του θρόνου του Υιού της, με μεγάλη και απερίγραπτη δόξα, καθώς μας φανερώνει ο ψαλμωδός, λέγοντας: «Παρέστη η βασίλισσα εκ δεξιών σου εν ιματισμώ διαχρύσω περιβεβλημένη, πεποικιλμένη» (Ψαλμ. 44,10 – 12,18)

Επειδή ο Αρχάγγελος Γαβριήλ την ονόμασε και αυτή γυναίκα, όταν είπε: «ευλογημένη σύ εν γυναιξίν», κατόπιν αυτού, σημαίνει, ότι η Παρθένος Μαρία ήταν γυναίκα νυμφευμένη;

Γιατί άραγε είπε αυτή στον χαιρετισμό του αγγέλου ότι «άνδρα ου γινώσκω» (δηλαδή είμαι παρθένος); Ή όταν ο Θεός έπλασε την Εύα από την πλευρά του Αδάμ (Γεν. 2,21 – 22) και την έφερε προς αυτόν, ενώ εκείνος την ονόμασε «γυνή», μήπως και τότε η Εύα ήταν γυναίκα νυμφευμένη, διότι ο Αδάμ την ονόμασε γυναίκα; Άραγε δεν ήταν τότε η Εύα παρθένος πλασμένη εκ της πλευράς του αγνού Αδάμ, ο οποίος δεν είχε γνωρίσει γυναίκα;

Συνεπώς, αν η Εύα ήταν πλασμένη από τον Θεό παρθένος, και ενώ ο ίδιος ο Θεός και ο Αδάμ, αυτή την παρθένο, την ονομάζουν «γυνή», κατόπιν την ονομάζει αυτή γυναίκα με την έννοια της νυμφευμένης γυναίκας – πώς λανθασμένα καταλαβαίνουν όλοι οι νεοπροτεστάντες και οι αιρετικοί; Διότι καθώς η Εύα ήταν παρθένος, τότε όταν την είπε γυνή, έτσι, και η μυστική και πνευματική Εύα, η Άχραντος Παρθένος Μαρία, η οποία γέννησε τον Νέο Αδάμ, Χριστό, Παρθένος είναι στους αιώνας των αιώνων αν και η Αγία Γραφή την ονομάζει γυνή, δεικνύοντας με αυτό μόνο το φύλο η το γυναικείο γένος.

Τότε ο Αδάμ, διά της ενέργειας του Θεού γέννησε από το παρθένο του σώμα, γυναίκα, χωρίς γυναίκα (δηλ. χωρίς να γνωριστεί με γυναίκα), ενώ στο πλήρωμα του χρόνου, η γυναικεία φύση, διά της ενέργειας του Αγίου Πνεύματος, γέννησε άνδρα χωρίς τον άνδρα, στην παρθενία γεννώντας η Παρθένος και μένοντας παρθένος καθώς και στην αρχή γέννησε ο Αδάμ μέσα στην παρθενία. Έτσι ευαρεστήθηκε ο Θεός, όπως διά της Παρθένου Μαρίας να δανείσει τη φύση του παλαιού Αδάμ διά του Νέου Αδάμ, γεννήθηκε εκ Παρθένου, και ο οποίος ήλθε στον κόσμο και ντύθηκε τη φύση μας από το απερίγραπτό Του έλεος και την αγαθωσύνη, για να λυτρώσει τον παλαιό Αδάμ με όλο το γένος του από την καταδίκη και το θάνατο. «Διότι καθώς διά του Αδάμ όλοι πεθαίνουν, έτσι διά του Χριστού, όλοι ανασταίνονται» (Ρωμ. 6,5 – Ιωάν. 3,16 5,24 εξής).

Λοιπόν αναλογίσου, άνθρωπε πλανεμένε – συ και οι όμοιοί σου _ ότι η Αγία Γραφή δεν ονομάζει την Μητέρα του Κυρίου «γυνή» με την έννοια της νυμφευμένης γυναίκας όπως το καταλαβαίνετε εσείς αλλά διά της λέξεως «γυνή», η Αγία Γραφή δείχνει μόνο το θηλυκό γένος της Αγίας Παρθένου Μαρίας και ταυτόχρονα δείχνει κατά τρόπο σκιερό και μυστικό ότι είναι η γυναίκα της οποίας ο απόγονος (Χριστός) θα συντρίψει το κεφάλι του φιδιού και διά του Οποίου θα έλθει η λύτρωση του ανθρωπίνου γένους.

Στα προαναφερθέντα πρέπει να προσθέσουμε:

- όντως Μητέρα του Σωτήρος, η Παρθένος Μαρία δέχθηκε την πιο μεγάλη τιμή την οποία μπορεί να έχει ένα πλάσμα.

- Συλλαμβάνοντας εκ Πνεύματος Αγίου τον Σωτήρα, καθαρίστηκε ολοκληρωτικά από την αμαρτία, όσο κανείς άλλος άνθρωπος, όσο και άγιος να ήταν,

- Επειδή είχε προλεχθεί από τον Θεό η εξαιρετική τιμή της – όπως καμιάς άλλης τιμής κάποιου ανθρώπου – η Αγία Παρθένος Μαρία πρέπει να λογαριάζεται η πρώτη μεταξύ των αγίων, έτσι όπως και ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής είναι ο μεγαλύτερος μεταξύ των προφητών (Μαλαχ. 3. Ησαΐα 40,3).

Για όλα αυτά, της Υπεραγίας Παρθένου Μαρίας της αξίζει μια τιμή μεγαλύτερη από τους άλλους αγίους (εξαιρετική τιμή) επειδή είναι η βασίλισσα και η κορώνα όλων των αγίων. Ενώ πως και μετά την γέννηση έμεινε παρθένος διάβασε και βλέπε τα προφητευμένα γι’ αυτήν από τον προφήτη Ιεζεκιήλ (44, 1-3).

Προσθέτουν ακόμη αυτοί οι πλανεμένοι ότι δεν πρέπει να της δίδουμε πάρα πολύ τιμή της Παρθένου Μαρίας και ούτε να την ονομάζουμε Αειπάρθενο, διότι είχε περισσότερα παιδιά, τα οποία ονομάζονται από την Αγία Γραφή «αδελφοί και αδελφαί» του Ιησού ενώ ο Ιησούς ονομάζεται «πρωτότοκος» (Ματθ. 1,25), απ’ όπου συνεπάγεται ότι κατόπιν είχε και άλλα παιδιά.

Αληθινά, η Αγία Γραφή μας μιλά για μερικούς αδελφούς του Κυρίου και επίσης για τις αδελφές Του, όταν αποδίδει τα λόγια των Ιουδαίων, εκπλησσόμενοι από το θαυμαστό πρόσωπο του Κυρίου: «Ουχ ούτος εστιν ο του τέκτονος υιός; Ουχί η μήτηρ αυτού λέγεται Μαριάμ και οι αδελφοί αυτού Ιάκωβος και Ιωσής και Σίμων και Ιούδας; Και αι αδελφαί αυτού ουχί πάσαι προς ημάς εισί;» (Ματθ. 13,55-56. Μαρκ.6,3). Αλλά στο χωρίο αυτό διά της φράσεως «πρωτότοκος» δεν σημαίνει πάραυτα ότι πρέπει να υποθέσουμε και την ύπαρξη άλλων γεννηθέντων μεταγενέστερα (δεύτερος, τρίτος…). Αυτός είναι ένας τρόπος ομιλίας στην Παλαιά Διαθήκη, «πρωτότοκος» ονομάζεται εκείνος ο οποίος διανοίγει πρώτος την μήτραν, ανεξάρτητα αν θα έχει και άλλους αδελφούς η όχι (Έξοδ. 13,2) και όπου πολλές φορές το απόλυτο αριθμητικό (1, 2, 3…) αντικαθίσταται η χρησιμοποιείται ανακατεμένο με τον τακτικό (πρώτος, δεύτερος).

Αυτός ο Εβραϊσμός εισήλθε και στη χρήση του λόγου της Καινής Διαθήκης. Επί του παρόντος «πρωτότοκος» σημαίνει «ο μονογενής», με την έννοια «ο μοναδικός γεννηθείς». Άλλη ερμηνεία απορρίπτεται διότι εάν αληθινά ο Ιησούς είχε και άλλους κατά σάρκα αδελφούς (παιδιά της Μαρίας), δεν θα άφηνε την Μητέρα Του στη φροντίδα κάποιου Αποστόλου, αλλά στη φροντίδα κάποιου υιού της.

Στο δεύτερο χωρίο γίνεται λόγος στα αλήθεια για τους «αδελφούς» και τις «αδελφές» του Κυρίου. Οι αδελφοί αναφέρονται ακόμη με το όνομα και είναι τέσσεροι, ενώ οι αδελφές, πρέπει να ήταν τουλάχιστον δύο. Αυτοί όμως σε καμία περίπτωση δεν μπορούσαν να ήταν φυσικοί αδελφοί του Ιησού Χριστού και υιοί της Μαρίας, της Μητέρας του Ιησού, διότι:

- Κατά μια παλαιά και ομόφωνη παράδοση, η Μαρία, η Μητέρα του Ιησού, έμεινε μετά την γέννηση παρθένος, έτσι καθώς ήταν προεικονισμένη στο όραμα του προφήτη Ιεζεκιήλ (44, 1-3),

- Η μητέρα αυτών των έτσι λεγομένων αδελφών του Κυρίου είναι ένα άλλο πρόσωπο από την Παρθένον Μαρία, διότι ονομάζεται στη Αγία Γραφή «Μαρία» ή «η άλλη Μαρία» ή «η αδελφή της μητρός αυτού, Μαρία η του Κλωπά», όντως αναφερομένη ακόμη στο πλευρό της Μητέρας του Κυρίου και κοντά της (Ματθ. 27, 55-56. 28,1. Μαρκ. 15,40-47 Ιωαν. 19,25),

- Οι «αδελφοί» του Κυρίου ούτε εκείνοι οι ίδιοι δεν ονομάζονται αδελφοί αλλά «δούλοι» (Ιακ. 1,1) και «δούλοι - υπηρέτες» (Ιουδ.1,1) του Κυρίου, οι συγγραφείς των δύο καθολικών επιστολών. Ή εκεί εκείνοι ονομάζονται «δούλοι» (Ιακ. 1,1. Ιουδ. 1,1) του Κυρίου, και όχι αδελφοί.

- Εάν ήταν φυσικοί αδελφοί Του, ο Χριστός θα τους είχε κάνει αποστόλους. Αν και μερικοί υποθέτουν ότι αυτοί οι δύο από τους «αδελφούς του Κυρίου», ονόματι Ιάκωβος και Ιούδας, είναι ταυτόσημοι με τους αποστόλους οι οποίοι φέρνουν αυτό το όνομα (ο Ιάκωβος όντως ταυτίζεται με τον μικρότερο «αδελφό του Κυρίου» - σ’ όλους τους καταλόγους των Αποστόλων – ενώ ο Ιούδας, «ο αδελφός του Κυρίου», ίσως είναι ο Ιούδας ο Θαδδαίος). Ωστόσο, αυτό είναι μιά απλή υπόθεση, μια αρκετά θεμελιωμένη, προπάντων ότι οι ίδιοι δεν αυτοαποκαλούνται απόστολοι, όπως δεν αυτοαποκαλούνται «αδελφοί του Κυρίου». Για τον Ιάκωβο – «τον αδελφόθεο» - γνωρίζουμε μόνο ότι ήταν ο πρώτος επίσκοπος Ιεροσολύμων και έχαιρε της πιο μεγάλης εκτιμήσεως έμπροσθεν των πιστών όσο και των αποστόλων (Πράξ. 12,17. 15,13), αφού ο Ιάκωβος ο του Ζεβεδαίου είχε φονευθεί (Πράξ. 12,2).

- Ο Χριστός θα είχε εμπιστευθεί στη φροντίδα του την Παρθένο Μαρία, και όχι του αποστόλου Ιωάννη, ο οποίος οπωσδήποτε θα ήταν πιο ξένος αυτής παρά ένας υιός η θυγατέρα της,

- Λαμβάνοντας υπ’ όψη το γεγονός ότι σ’ όλη την Ανατολή, αλλά ειδικά στην Ιουδαία, η έννοια «αδελφός» χρησιμοποιείται και με πιο ευρεία έννοια, του εξαδέλφου η για άλλους συγγενείς πιο κοντινούς η πιο μακρυνούς, όπως για παράδειγμα στη Γένεση (13,8), όπου ο Αβραάμ ονομάζει τον Λώτ αδελφό, αν και ήταν ανεψιός από αδελφό (Γεν.11,27), πρέπει να δεχθούμε ότι «οι αδελφοί του Κυρίου» ήταν εξαδέλφια του Ιησού. Αλλά όχι πρώτα εξαδέλφια, διότι αν και η μητέρα των ονομάζεται αδελφή της Μητέρας του Κυρίου (Ιωάν. 19,257), αυτή δεν μπορεί να ήταν αδελφή της, από τον ίδιο πατέρα, διότι έφερε το ίδιο όνομα με την Μαρία, αλλά η λέξη αδελφή, πρέπει να έχει εδώ επίσης την έννοια της κουνιάδας, διότι η Παρθένος Μαρία είναι μοναχοπαίδι. Θα μπορούσε να σημαίνει κουνιάδα από τον Ιωσήφ, ο οποίος δεν αποκλείεται να είχε κάποια αδελφή νυμφευμένη. Σ’ αυτή την περίπτωση, τα αγόρια της, ονομαζόμενα οι αδελφοί του Κυρίου, θα μπορούσαν να είναι το πολύ δεύτερα ξαδέλφια του Ιησού Χριστού.

Αν και δεν έχουν τι να συμπληρώσουν (να πουν) για την παρθενία της Θεομήτορος και μετά την γέννηση, αυτοί προσθέτουν και αυτό το χωρίο της Αγίας Γραφής: «Και ουκ εγίνωσκεν αυτήν έως ου έτεκε τον υιόν αυτής τον πρωτότοκον, και εκάλεσε το όνομα αυτού Ιησούν» (Ματθ. 1,25), εννοώντας αυτοί ότι κατόπιν η Παρθένος Μαρία θα μπορούσε να έχει και άλλα παιδιά.

Αλλά να λάβουμε υπ’ όψη και να καταλάβουμε ότι στην Αγία Γραφή η φράση «έως ου», σημαίνει αιωνιότητα. Επειδή είπεν ο Κύριος: «Και ιδού εγώ μεθ’ ημών ειμί πάσας τας ημέρας έως της συντελείας του αιώνος» (Ματθ. 28.20). Άραγε αυτό σημαίνει ότι θα μας εγκαταλείψει μετά το τέλος αυτού του αιώνος; Μήπως δεν λέγει ο Θείος Απόστολος Παύλος: «Και ούτω (μετά την κοινή ανάσταση) πάντοτε συν Κυρίω εσόμεθα»; (Α’ Θες. 4,17). Σε άλλο χωρίο της Αγ. Γραφής είναι γραμμένο: « Είπεν ο Κύριος τω Κυρίω μου, κάθου εκ δεξιών μου, έως αν θω τους εχθρούς σου υποπόδιον των ποδών σου» (Ψαλμ. 109,1). Μήπως αυτό σημαίνει ότι μετά απ’ αυτό ο Σωτήρας μας Ιησούς Χριστός δεν θα καθίσει εκ δεξιών του Πατρός Του για να κυβερνήσει μαζί Του εις άπαντα τον αιώνα, καθότι ξέρουμε πολύ καλά ότι «της βασιλείας Αυτού ουκ έσται τέλος»; (Λουκ. 1,33).

Πάλι σε άλλο χωρίο της Αγίας Γραφής λέγεται ότι ο Νώε απέστειλε τον κόρακα και εξελθών ο κόρακας δεν επέστρεψεν έως του ξηρανθήναι το ύδωρ από της γης (Γεν. 8,7), αυτό σημαίνει ότι επέστρεψε στο πλοίο κάποτε;

Πάλι είναι γραμμένο στη Θεία Γραφή ότι η Μελχόλ, η θυγατέρα του Σαούλ, η γυναίκα του Δαυίδ, δεν έκανε παιδί «έως της ημέρας του αποθανείν αυτήν» (Β’ Βασ. 6,23). Μήπως αυτό σημαίνει ότι εγέννησε παιδιά αφού πέθανε, γιατί λέγει «έως της…»;

Λοιπόν, ας ανοίξουν τα μάτια της ψυχής τους όλοι αυτοί οι βλάσφημοι της αληθείας, έναντι αυτών των μαρτυριών που έχουν ληφθεί οι περισσότερες από την Αγία Γραφή και να καταλάβουν ότι η φράση «έως ου» στην Αγία Γραφή σημαίνει αιωνιότητα, καθώς και Σωτήρας αιώνια θα υπάρχει με τους αποστόλους Του, και με όλους εκείνους που εκπληρώνουν τι εντολές Του, καθώς εκείνος αιώνια θα κάθεται εκ δεξιών του Πατρός βασιλεύοντας στη Βασιλεία Του της οποίας ουκ έσται τέλος, καθώς ο κόρακας στους αιώνας δεν επέστρεψε στο πλοίο του Νώε, και καθώς η Μελχόλ στους αιώνας, η θυγατέρα του Σαούλ, δεν έκανε παιδιά μετά την ημέρα του θανάτου, κατά τον ίδιο τρόπο ο δίκαιος και θεοφοβούμενος Ιωσήφ, αιωνίως (στον αιώνα) δεν την γνώρισε αυτήν που ήταν παρθένος πριν από την γέννηση, έμεινε παρθένος κατά την γέννηση και εις αεί Παναγία και Άσπιλη Παρθένος Μαρία, Θεοτόκος και Μητέρα του Φωτός, η βασίλισσα των αγγέλων και των ανθρώπων, μετά την γέννηση.

Μετά απ’ όλα αυτά, οι εχθρικώς κείμενοι προς την Θεομήτορα λέγουν ότι δεν πρέπει να απευθυνόμαστε στις προσευχές μας προς αυτή με τις παρακλήσεις: «Μη έχοντας άλλη προστασία – Δεν έχουμε άλλην βοηθόν εκτός από σε» και «Υπεραγία Θεοτόκε, σώσον ημάς», όντως ένα μεγάλο λάθος, διότι θέτουμε τη Θεομήτορα όπως και τον Σωτήρα, μεσίτρια της σωτηρίας μας, καθότι ένας είναι ο μεσίτης μας, ο Ιησούς Χριστός.

Όσον αφορά την παράκλησή μας προς τη Θεομήτορα, κατ’ αυτόν τον τρόπο: « μη έχοντας άλλη προστασία», δι’ αυτού εμείς δεν αρνούμαστε την μοναδικότητα του Ιησού Χριστού ως μεσίτη της αντικειμενικής μας σωτηρίας, αλλά δεν παραμελούμε ούτε την ωφέλεια κάθε βοήθειας σε σχέση με την υποκειμενική μας σωτηρία. Η σημασία αυτής της παρακλήσεως είναι η ακόλουθη: « Συ μπορείς να μας δώσεις τη μεγαλύτερη βοήθεια στην υποκειμενική μας σωτηρία, κάποια άλλη βοήθεια πιο μεγάλη δεν βρίσκουμε σε κανέναν άγιο, η δεν έχουμε κάποιον άλλον, ο οποίος να μπορεί να μας βοηθήσει τόσο πολύ όσο μπορείς να μας βοηθήσεις εσύ, ως Μητέρα του Σωτήρος μας». Ενώ τα λόγια της παρακλήσεως που της απευθύνουμε: «Υπέρ Αγία Θεοτόκε, σώσον ημάς», σημαίνουν : «Πρέσβευε τον Υιόν σου να μας σώσει!» η: «να μας λυτρώσει». Στην Ελληνική γλώσσα, όπου ήταν γραμμένα περίπου όλα τα βιβλία της Καινής Διαθήκης, όπως και τα βιβλία της Ορθοδόξου λατρείας, το ρήμα «σώζω» σημαίνει και λυτρώνω (απαλλάσσω) εκ του κακού, του πειρασμού, των αμαρτημάτων, της στενοχωρίας, της οικονομικής δυσχέρειας. Άρα: «Υπεραγία Θεοτόκε σώσον ημάς», σημαίνει: «βοήθησέ μας με τις ικεσίες σου να λυτρωθούμε εκ του κακού, της στενοχωρίας, των έργων του διαβόλου, από τα πάθη μας».

Τοιουτοτρόπως, διά «το σώσον ημάς» δεν εννοούμε «συγχώρησε τις αμαρτίες μας», αλλά, «πρέσβευε εις τον Υιόν σου για την σωτηρία μας». Είναι αδύνατον διότι διά της ευλαβείας (σ. μτφ. οφειλομένης τιμής) της Θεομήτορος να λυπήσουμε τον Υιόν της, του Οποίου κατ’ αυτόν τον τρόπο δεν ελαττώνουμε με τίποτα την προς Αυτόν οφειλομένη λατρεία, αλλά, τουναντίον, όλη η υπέρ – ευλάβεια («εξαιρέτως») της Θεομήτορος περνά στον Υιόν της, ο Οποίος την διάλεξε και την καθαγίασε για να γίνει Μητέρα Του.

Όσον αφοράμε τα λεχθέντα μέχρι εδώ δείξαμε με μαρτυρίες από την Αγία Γραφή, την τιμή, την δόξα και τα δώρα που έδωσε ο Θεός της Παναγίας Μητέρας Του, διότι:

Ο Θεός, ακόμη μια φορά μετά την πτώση του Αδάμ και της Εύας, προανήγγελε για την Θεομήτορα ότι αυτή θα είναι εκείνη η γυναίκα – παρθένος η οποία διά του Υιού της θα συντρίψει το κεφάλι του φιδιού (Γεν. 3,15). Κατόπιν προφήτευσαν γι’ αυτή ότι θα είναι εκείνη η παρθένος η οποία θα γεννήσει τον Εμμανουήλ – Θεό (Ησαΐα 7,14), αυτή θα είναι η μεσίτρια της εισόδου στον κόσμο του Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού (Ιερεμ. 31, 2-23), σ’ αυτή ο Αρχάγγελος Γαβριήλ ήλθε τιμώντας και την ονόμασε «κεχαριτωμένη» και «ευλογημένη εν γυναιξί» (Λουκ. 1,28), αυτήν ασπάσθηκε η Ελισάβετ η μητέρα του Αγίου Ιωάννου του Βαπτιστού, ονομάζοντάς την «ευλογημένη εν γυναιξί» και «Μήτηρ του Κυρίου μου» (Λουκ. 1,40-45), Μακαρία η κοιλία και οι μαστοί της διότι εβάσταξε και εθήλαξε τον Σωτήρα του κόσμου, Χριστό (Λουκ. 11, 27-28), ο Σωτήρας ως Υιός της, την άκουγε και της ήταν υποτασσόμενος (Λουκ. 2,51), το πρώτο θαύμα το έκανε ο Σωτήρας στο γάμο της Κανά της Γαλιλαίας, κατά παράκλησή της (Ιωάν. 2, 3-10), ο Σωτήρας φρόντισε γι’ Αυτήν ακόμη και τότε, όταν υπέφερε τους τρομακτικούς πόνους στο σταυρό, εμπιστεύοντάς την για παροχή φροντίδας στον πιο αγαπημένο Του απ’ όλους τους αποστόλους Του (Ιωάν. 19,26-27), η Ίδια διά του Αγίου Πνεύματος προφήτευσε ότι πάσαι αι γενεαί θα την μακαρίζουν και θα την υμνούν για την δόξα με την οποία την αξίωσε ο Θεός για την ταπείνωσή της (Λουκ. 1,48-49), το ίδιο το όνομα της Θεομήτορος στην εβραϊκή γλώσσα ερμηνεύεται «Κυρία, Δέσποινα».

Αυτή η Κυρία και Παρθένος Βασίλισσα, θα καθίσει εκ δεξιών του θρόνου του Υιού της την ημέρα της Δευτέρας Παρουσίας (Ψαλμ. 44, 10), Αυτή συνέλαβε και εγέννησε εκ Πνεύματος Αγίου τον Υιόν του Θεού (Λουκ. 1,35), καθότι επισκιάστηκε διά της δυνάμεως του Υψίστου και έμεινε παρθένος και μετά τη γέννηση (Ιεζεκιήλ 44, 1-3), αυτή είναι τιμιωτέρα των Χερουβίμ και ενδοξοτέρα ασυγκρίτως των Σεραφίμ, μη έχοντας και άλλα παιδιά εκτός του Ιησού Χριστού, του Σωτήρος του κόσμου. Η μητέρα των λεγομένων «αδελφών του Κυρίου» δεν είναι Θεομήτορ, αλλά η Μαρία του Κλωπά (Ματθ. 27, 55-56. Μαρκ. 15, 40-47. Ιωάν. 19,25), ενώ «οι αδελφοί» του Κυρίου είναι μόνο συγγενείς με Αυτόν, και όχι φυσικοί αδελφοί Του, διότι τα παλαιά χρόνια στους Ιουδαίους, οι στενοί συγγενείς ονομάζοντο «αδελφοί» (Γεν. 13, 8), Η μητέρα των αδελφών του Κυρίου, η Μαρία η του Κλωπά, ονομάζεται αδελφή με τη Μητέρα του Κυρίου, κατ’ αυτήν την έννοια της στενής συγγενείας (Ιωάν. 19,25 εξ.).

Αφού είδαμε τις μαρτυρίες της Αγίας Γραφής γι’ αυτές τις αλήθειες που αναφέρονται στη μητέρα του Κυρίου, εάν είχατε καθαρό νου από το σκοτάδι της αιρέσεως και των αμαρτημάτων, θα μπορούσατε να κατανοήσετε πολύ καθαρά (φωτεινά), για ποιά αιτία εμείς οι ορθόδοξοι χριστιανοί από την Εκκλησία του Χριστού την δεδοξασμένη αποδίδουμε υπέρ – ευλάβεια (εξαιρετική τιμή) στην Παναγία Παρθένον Μαρία. Παρακαλώντας την, την θέτουμε μεσίτρια στον Υιό της και Θεό μας, να μας βοηθήσει διά της μεσιτείας των πρεσβειών της, τις οποίες αναπέμπει πάντοτε προς τον Θεό για όλο το ανθρώπινο γένος και ειδικά για τους ευσεβείς χριστιανούς.

Γιατί εσείς δεν τιμάτε την Μητέρα του Κυρίου όταν η ίδια η Θεία Γραφή σας αποκαλύπτει ότι ο Αρχάγγελος Γαβριήλ την τίμησε με τον ασπασμό; (Λουκ. 1,29)…

Γιά ποια αιτία σεις δεν τιμάτε την Μητέρα του Κυρίου, η οποία, κατά τη μαρτυρία της Αγίας Γραφής και του ευαγγελιστού Αρχαγγέλου Γαβριήλ, είναι «κεχαριτωμένη»; (Λουκ. 1,28-30). Γιά ποια αιτία είσαστε τόσο σκληρόκαρδοι και τυφλοί στην κατανόηση και δεν τιμάτε την Μητέρα του Κυρίου την οποία διά της χάριτος του Αγίου Πνεύματος η Ελισάβετ ομολόγησε ότι είναι η Μήτηρ του Κυρίου και ευλογημένη εν γυναιξί (Λουκ. 1,40- 43);

Αν εσείς λέτε ότι πιστεύετε στα γραφόμενα της Αγίας Γραφής, γιατί λοιπόν δεν τιμάτε και σέβεστε την Μητέρα του Κυρίου, όταν η Γραφή σας αποκαλύπτει ότι αυτήν θα την μακαρίζουν πάσαι αι γενεαί, για την τιμή που της έκανε ο Θεός;

Για ποιά αιτία σεις φθάσατε σε τέτοιο σκοτάδι αγνωσίας, ώστε αντί να τιμάτε και να σέβεστε την Μητέρα του Κυρίου, σεις την βλασφημείτε και στην παραζάλη σας (τρέλα) την θεωρείτε σαν μιά κοινή γυναίκα; Το Άγιο Πνεύμα την φανέρωσε στους ψαλμούς ως την βασίλισσα των αγγέλων και όλης της κτίσεως, καθήμενη εκ δεξιών του Υιού της εν ιματισμώ διαχρύσω και πεποικιλμένη (Ψαλμ. 44,10) και σεις την ονομάζετε ότι είναι μια κοινή γυναίκα, όπως όλες οι άλλες;

Το Άγιο Πνεύμα αποκαλύπτει στην Αγία Γραφή, ότι θα μνημονεύεται εν πάση γενεά και γενεά και όλοι οι λαοί θα την ανυμνούν απαύστως εις τον αιώνα του αιώνος (Ψαλμ. 44,18), ενώ σεις δεν θέλετε να την υμνείτε και να την ευλαβείστε την Μητέρα του Κυρίου. Το Άγιο Πνεύμα αποκαλύπτει ότι «πάσα η δόξα της θυγατρός του βασιλέως ( της Θεομήτορος) έσωθεν, εν κροσσωτοίς χρυσοίς περιβεβλημένη, και πεποικιλμένη» (Ψαλμ. 44,14). Διά της έσωθεν δόξης δείχνει ότι είναι ναός του Αγίου Πνεύματος, άχραντος, ενώ σεις την βλασφημείτε την Μητέρα του Κυρίου και δεν την τιμάτε.

Η Μητέρα του Κυρίου είναι εκείνη η Παρθένος η οποία γέννησε τον Εμμανουήλ – Θεό (Ησαΐα 7,14) και σεις λέτε ότι είναι μια οποιαδήποτε γυναίκα όπως όλες οι γυναίκες. Το Άγιο Πνεύμα διά του στόματος του προφήτου Ιεζεκιήλ προεικονίζει, την Μητέρα του Κυρίου, σαν «πύλη κεκλεισμένη» διά της οποίας κανείς δεν θα εισέλθει παρά μόνο ο Θεός του Ισραήλ, και μετά την διέλευση, κεκλεισμένη θα μείνει (Ιεζεκιήλ 44, 1-3), δηλαδή παρθένος θα είναι πριν από τη γέννηση, κατά τη γέννηση και αειπάρθενος θα μείνει μετά τη γέννηση, και σεις λέτε ότι η Μητέρα του Κυρίου είχε και άλλα παιδιά εκτός από τον Υιόν του Θεού, τον Οποίον εγέννησε.

Καλύτερον είναι σε σας να κρεμάσετε από μια πέτρα γύρω από τον τράχηλο και να πέσετε στη θάλασσα (Ματθ. 18,6-7. Μάρκ. 9,42. Λουκ. 17, 1-2) από το να σκανδαλίσετε τις ψυχές των αγαθών χριστιανών με τα ψέματα και τις σατανικές και καταραμένες σας βλασφημίες. Πως θα μπορούσε ο δίκαιος και θεοφοβούμενος τον Θεό Ιωσήφ (Ματθ. 1,19) να τολμήσει να αγγίξει την Παναγία Παρθένον μετά την γέννηση, προ πάντων αφού έλαβε την αποκάλυψη – διά του αγγέλου Του – «το γαρ εν αυτή γεννηθέν εκ Πνεύματος εστίν Αγίου» (Ματθ. 1,20) και ότι ο συλληφθείς διά της χάριτος του Αγίου Πνεύματος θα είναι ο Σωτήρας του κόσμου, ο Χριστός (Ματθ. 1,21);

Άραγε ο δίκαιος και θεοφοβούμενος Ιωσήφ – στον οποίον αποκαλύφθηκε από τον Θεό ότι η Παρθένος Μαρία, η μνηστή του, συνέλαβε εκ Πνεύματος Αγίου και κατενόησε ότι δι’ αυτής ο Θεός θα εργαστεί τη σωτηρία του ανθρωπίνου γένους, διά της συντριβής της κεφαλής του φιδιού (Γεν. 3,15) και ότι είναι η Παρθένος η προφητευθείσα διά Αγίου Πνεύματος διά του Προφήτου Ησαΐα, η οποία θα γεννήσει τον Εμμανουήλ, τον Θεό και Σωτήρα του κόσμου (Ησαΐα 7,14) – να μπορεί να συλλογίζεται ανθρωπίνως επ’ αυτής; Ακριβώς γι’ αυτό ο δίκαιος και θεοφοβούμενος Ιωσήφ αποδείχθηκε τόσο ζηλωτής και υπάκουος και υπηρέτησε με τόσο μόχθο το θείο Βρέφος , από τη γέννηση, στη φυγή στην Αίγυπτο και την επιστροφή (Λουκ. 2,4-5. Ματθ. 2,13-14. 20,21-23), καθώς και στα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του, μέχρι της ηλικίας των 30 ετών του Σωτήρος, διότι καταλάβαινε τέλεια το κάλεσμα που έχει να υπηρετήσει την Παναγία Παρθένον, διά της οποίας ο Θεός ήλθε στον κόσμο με το Σώμα, να λυτρώσει το ανθρώπινο γένος.

Λοιπόν, βουβά να μείνουν τα στόματα όλων των αιρετικών και των νεοπροτεσταντών οι οποίοι βλασφημούν κατά της Βασίλισσας των αγγέλων και Μητέρας του Θεού και του δικαίου και Θεοφοβούμενου Ιωσήφ όσον αφορά τους κακούς και τρελλούς συλλογισμούς ότι θα μπορούσε να είχε και άλλα παιδιά η Παναγία και Άχραντος Παρθένος Μαρία, η Θεοτόκος, η «Κεχαριτωμένη».

Αρνούμενοι όλες τις άλογες βλασφημίες των αιρετικών, εμείς τα παιδιά της Εκκλησίας του Χριστού να έχουμε την Μητέρα του Θεού παντοτινή ικέτρια και μεσίτρια για τη σωτηρία έμπροσθεν του Θεού. Το όνομά της να τιμούμε αδιαλείπτως ως Μητέρα του Υιού του Θεού. Οι παρθένες να την υμνούν ως μία Αειπάρθενο μητέρα. Οι ιερείς και οι μοναχοί, ως την μητέρα του Μεγάλου Αρχιερέως Ιησού Χριστού, ενώ εμείς οι ευλαβείς χριστιανοί, με μια φωνή με τους αγγέλους και τους αγίους, να ψέλνουμε καθημερινά τον Ακάθιστο και τον Παρακλητικό κανόνα της Μητέρας του Θεού, επαναλαμβάνοντας όλοι τον ιερόν ύμνο (υπακοή): «Χαίρε, Νύμφη, Ανύμφευτε!».

Αταλάντη 13-10-1991

Εισαγωγή – μετάφραση

Γεώργιος Δημ. Αποστόλου

Θεολόγος

 

Εκ του περιοδικού "Ορθόδοξος Φιλόθεος Μαρτυρία"

Εκδόσεις "Ορθόδοξος Κυψέλη" Θεσσαλονίκη